Του Νίκου Σβέρκου
Η «φωνή των αντικαταληψιών» ακούγεται με εκκωφαντικό τρόπο από πολλά μέσα ενημέρωσης που υποστηρίζουν τον νεοφιλελευθερισμό. Και αυτή η φωνή τον ικανοποιεί, όχι μόνο λόγω πρωτεύουσας και άμεσης αποτελεσματικότητας -της πίεσης δηλαδή για παύση των κινητοποιήσεων, αλλά κυρίως λόγω του «αμόλυντου» χαρακτήρα της. Ο νεοφιλελευθερισμός απαιτεί ανθρώπους χωρίς συνείδηση, ανθρώπινους πόρους εύκολα διαχειρίσιμους.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά τους: είναι δίκτυα ατόμων με δεσμούς απροσδιόριστους και χωρίς ισχυρούς δεσμούς, που ρέπουν προς το μέλλον. «Σήμερα ζούμε για το σήμερα» και μόνον. Στην αντίπερα όχθη οι ενώσεις ανθρώπων κάθε είδους ολοκληρώνουν τις κοινωνικές και πολιτικές μεταβολές. Υπάρχουν οι κοινοί στόχοι, το ισχυρό συνεκτικό στοιχείο των συμφερόντων, που αλλάζουν τους συσχετισμούς. Είναι λοιπόν προφανές ότι οι κινήσεις μέσω των social media, μεταξύ αυτών και οι «κινήσεις για ανοιχτές σχολές», αποτελούν ένα παροδικό εργαλείο πίεσης, ένα επιβλητικό πυροτέχνημα για την κατασκευή εντυπώσεων.
Φυσικά, σε κάθε πολιτική και κοινωνική μάχη διαμορφώνονται χονδρικά δύο πλευρές. Επί του προκειμένου, έχουμε το μέτωπο ενάντια στον νόμο Διαμαντοπούλου και το μέτωπο της αντικατάληψης. Η ύπαρξη δύο διλημμάτων είναι αυτό το στοιχείο που περιπλέκει την κατάσταση: Υπέρ ή κατά του νόμου Διαμαντοπούλου; Υπέρ ή κατά των καταλήψεων; Δυστυχώς, το δεύτερο δίλημμα είναι αυτό το οποίο τείνει να επικρατήσει στην ατζέντα, με την ευγενή χορηγία της πολυετούς δράσης των δύο μεγάλων κομμάτων και των φοιτητικών παρατάξεών τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και τη χαρακτηριστικά διττή συμπεριφορά της πλειονότητας των φοιτητών.
Η εκμετάλλευση της δημοκρατίας στα πανεπιστήμια είναι γνωστή υπόθεση. Ο δημόσιος έλεγχος υποβαθμίστηκε μεθοδικά και έπειτα έγινε το εργαλείο για την εκμετάλλευση του πανεπιστημίου. Στους τύπους δημοκρατία υπήρχε, αλλά αφενός η καθεστωτική λογική των ισχυρών στα πανεπιστήμια, αλλά και οι αδυναμίες και αστοχίες της αριστεράς, έφεραν το πανεπιστήμιο στη θέση να δυσφημείται από εκείνους που το κατέστρεψαν.
Φτάνοντας στον τελευταίο κρίκο της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης του πανεπιστημίου, τον νόμο Διαμαντοπούλου, οικοδομείται και μια επιπλέον τραγελαφική κατάσταση: οι παρατάξεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. αντιτίθενται στον νόμο, ακριβώς επειδή σταματάει η χρήση τους. Κανείς δεν θα τους χρειάζεται πλέον για να ρημάζεται η έννοια της επιστήμης, της έρευνας και της γνώσης. Στο καινούργιο πανεπιστήμιο όλα τα (επιχειρηματικά) ορθά θα επιτρέπονται και μεσάζοντες δεν έχουν λόγο ύπαρξης.
Η αριστερά στα πανεπιστήμια δεν μπορεί προφανώς να ενδυθεί τον ρόλο του παρελθοντικού και σημερινού παρατηρητή. Αν το κάνει, προφανώς θα λοιδορηθεί, είτε για το πού ήταν τόσα χρόνια, είτε για το τι κάνει σήμερα. Οφείλει δηλαδή να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν, είτε εντός του πανεπιστημίου είτε εκτός.
Η αριστερά πέτυχε μια σπουδαία νίκη στο πρόσφατο παρελθόν, τη μη αναθεώρηση του άρθρου 16 στο Σύνταγμα. Μια νίκη τα πολιτικά χαρακτηριστικά της οποίας τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης προσπάθησαν να εμφανίσουν σαν ένα αντιπολιτευτικό τέχνασμα της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης. Φτάσαμε σήμερα, λοιπόν, ο αγώνας του 2007 για την υπεράσπιση της δωρεάν και δημόσιας παιδείας να φαντάζει ως ένα μόνο αυτοτελές επεισόδιο στο σίριαλ της νεοφιλελεύθερης επίθεσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τώρα, που η επίθεση κορυφώνεται και η αναδιάρθρωση ολοκληρώνεται, οφείλουμε όλοι και όλες στην αριστερά να συνεχίσουμε αμείωτα τον αγώνα.
Και τι αγώνας θα είναι αυτός; Το καθοριστικό σημείο βρίσκεται στη δημοκρατία, στην ουσία της δημοκρατίας. Εν καιρώ κρίσης, όταν όλα τίθενται σε αμφισβήτηση, η απάντηση βρίσκεται στη δημοκρατία. Η δημοκρατία της αριστεράς δεν είναι η δημοκρατία της δεξιάς, της σοσιαλδημοκρατίας, των αγορών και τους κέρδους. Είναι το δικαίωμα της κοινωνίας για έλεγχο, παρέμβαση, διαμόρφωση. Η δημοκρατία δεν ανέχεται τη συμμετοχή με like, follow και άλλα τέτοια hi-tech τερτίπια. Δεν ανέχεται καθηγητές που με κροκοδείλια δάκρυα μιλούν για κατεστραμμένα πανεπιστήμια, την ίδια ώρα που λαμβάνουν διοικητικές θέσεις σε εγκληματικές επιχειρήσεις. Δεν ανέχεται τον επαγγελματία συνδικαλιστή της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ που συνδιαλέγεται με ανταλλάγματα ακαδημαϊκά προνόμια και όχι μόνον.
Αυτή η μάχη, η μάχη για το δημόσιο και δημοκρατικό πανεπιστήμιο, αντικατοπτρίζει τη μάχη που έχει να δώσει η αριστερά σε όλη την κοινωνία. Εξ ου και ο αρχικός χαρακτηρισμός περί της «μαμής όλων των μαχών». Και αν κερδίσει αυτή τη μάχη η αριστερά, τότε την περιμένει το επόμενο βήμα. Η εμπέδωση της δημοκρατίας στο πανεπιστήμιο και σε όλη την κοινωνία.
Ο Νίκος Σβέρκος είναι δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου