Παιδεία, πολιτισμός και Λογική της Ιστορίας. Δ.Πατέλης

[ΟΥΤΟΠΙΑ, τ.79, Μάρτιος-Απρίλιος 2008, σ.163-188.]

Η διερεύνηση των προβλημάτων της παιδείας και της οργανωμένης εκπαίδευσης απαιτεί την συνολική επιστημονική διερεύνηση της ανάπτυξης της κοινωνίας, του πολιτισμού ως ολότητας, για τη διακρίβωση της θέσης, του ρόλου και των προοπτικών της εκπαίδευσης σε αυτήν. Η επί μακρόν διερεύνηση αυτών των προβλημάτων κατέδειξε ότι η «Λογική της Ιστορίας» (βλ. Βαζιούλιν 2004) παρέχει νέες θεωρητικές και μεθοδολογικές δυνατότητες για αυτή την προσέγγιση.

Για λόγους εξηγήσιμους λόγω ιστορικής συγκυρίας, και βοηθούσης της διάχυτης εμπέδωσης των ανορθολογικών ιδεολογημάτων της «μεταμοντέρνας» μόδας, κατανοώ την κρατούσα δυσκολία πρόσληψης συστηματικού θεωρητικού λόγου και την αποστροφή μέρους της διανόησης προς «μεγάλες αφηγήσεις», καθώς και την τάση συλλήβδην απόρριψης κάθε συγκροτημένης εννοιολογικής πραγμάτευσης θεμελιωδών ζητημάτων της κοινωνικής θεωρίας που κινείται σε επίπεδο κατηγοριακής σκέψης. Στα πλαίσια αυτής της τάσης, κάθε αναφορά π.χ. στον χαρακτήρα της εργασίας, στις σχέσεις παραγωγής, κ.ο.κ., χαρακτηρίζεται αβρόχοις ποσί ως «οικονομισμός», «τεχνοκρατία», κ.ο.κ., με αντιδράσεις που κινούνται σε επίπεδο εξαρτημένων αντανακλαστικών. Ωστόσο, η επαναστατική σκέψη οφείλει να διερευνά κριτικά και επαναστατικά την πραγματικότητα, αναπτύσσοντας την θεωρία και την διαλεκτική μεθοδολογία, ξεπερνώντας πολιτικο-ιδεολογικές αγκυλώσεις (βλ. σχετικά και Μπιτσάκη 2001, σ. 280-281), χωρίς να προσαρμόζεται στις δυνατότητες πρόσληψης της εκάστοτε τρέχουσας αγοραίας συνείδησης της καθημερινότητας.

           

Η λογική της ιστορίας του πολιτισμού και η παιδεία.

Με την ευρύτερη έννοια του όρου, πολιτισμός είναι ό,τι έχει δημιουργηθεί από τον άνθρωπο. Είναι ένα δυναμικό, πολυεπίπεδο, διατεταγμένο και αναπτυσσόμενο οργανικό όλο, ένα πεδίο που συγκροτείται από τη διαδικασία, τους όρους και τα αποτελέσματα των αλληλεπιδράσεων των ανθρώπων με τη φύση και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ανθρώπων, από το όλο πλέγμα των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, σχέσεων και επικοινωνιών.

Περιεχόμενο του πολιτισμού είναι η δημιουργική δραστηριότητα των ανθρώπων και τα εκάστοτε (εμπράγματα και προσωπικά, υλικά και ιδεατά) αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας, η φυσικοϊστορική διαδικασία αυτοανάπτυξης του ανθρώπου μέσω της ανθρώπινης δραστηριότητας, η δομή και η ιστορία της ανθρωπότητας από την άποψη της δημιουργίας από τον άνθρωπο των όρων της ύπαρξής του. Η εργασία και ευρύτερα η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η υπόσταση, η γενεσιουργός αιτία του πολιτισμού, η διαδικασία μέσω της οποίας δημιουργείται ο πολιτισμός.

Η επιστήμη βορά στο ιδιωτικό επιχειρείν. Προβληματισμοί εξ αφορμής του «Θεσμικού πλαισίου έρευνας και τεχνολογίας…» Δ.Πατέλης

[Σύγχρονη Εκπαίδευση, τ.153, 4-5_2008, σ.45-67.]

1. Αγοραία αναμόρφωση θεσμών και ηθών. 2. Επιπτώσεις του φετιχισμού των νέων δεικτών αξιολόγησης έρευνας και ερευνητών. 3. Το νέο «Θεσμικό πλαίσιο έρευνας και τε­χνολογίας…». 4. Ορισμένα συμπεράσματα.

Περίληψη

Στο κείμενο αυτό εξετάζεται η αντιφατικότητα της διαδικασίας περαιτέρω υπαγωγής της επιστήμης και της παιδείας στο κεφάλαιο, με έμφαση στις θεσμικές προεκτάσεις αυτής της υπαγωγής. Αναδεικνύεται το περιεχόμενο, οι μορφές και οι κατευθύνσεις των προωθούμενων θεσμικών αλλαγών και οι επιπτώσεις που έχουν αυτές στον χαρακτήρα των επιλεγόμενων κατευθύνσεων της έρευνας και στα ήθη των υποκειμένων που εμπλέκονται σε αυτήν. Επισημαίνονται οι επιπτώσεις της αγοραίας μετάλλαξης επιστήμης και πανεπιστημίου και της συνακόλουθης φετιχοποίησης των αγοραίων και επιστημομετρικών δεικτών αξιολόγησης της έρευνας και των ερευνητών. Επιχειρείται μια κριτική ανάλυση βασικών πτυχών του νέου «Θεσμικό πλαίσιο έρευνας και τε­χνολογίας…» και συνάγονται  ορισμένα συμπεράσματα για τη θέση και τον ρόλο του στο πλαίσιο του συνόλου των επιχειρούμενων αλλαγών στην έρευνα και στην εκπαίδευση.

 Κλειδιά θεματικής ταξινόμησης:

Επιστήμη, παιδεία, εκπαίδευση, αξιολόγηση, φιλοσοφία της επιστήμης,

κοινωνιολογία της επιστήμης, πολιτική οικονομία της επιστήμης. 

Αποκαλυπτική ήταν η από 8.5.2008 ομιλία του Υπουργού Θρησκευμάτων για τα υψηλά οράματά του περί Δημοσίου Πανεπιστημίου, έρευνας, συντάγματος και επενδυτικών δυνατοτήτων  του κεφαλαίου στα Α.Ε.Ι. Σοκ και δέος, εκβιαστικές-απαξιωτικές ύβρεις και αγοραία επιθετικότητα, κραυγές και νεοφιλελεύθερα δόγματα στη θέση της επιστημονικής διερεύνησης και φυσικά: θρασεία συγκάλυψη της ιδίας ένδειας και ρηχότητας  με  κορώνες περί «δυνάμεων της αδράνειας, που παρότι μειοψηφούν συνεχίζουν να κρατούν καθηλωμένη την ελληνική εκπαίδευση σε ιδεοληψίες του παρελθόντος, σε ακραίες μειοψηφίες και σε βολεμένα κατεστημένα που φοβούνται μήπως και αποκαλυφθεί η επιστημονική τους γύμνια» (Δελτίο Τύπου).

Η αυθαίρετη στρεψοδικία σε όλο το μεγαλείο της! Οι πολιτικοί υπάλληλοι των πιο επιθετικών κύκλων του κεφαλαίου, και μέχρι πρότινος επιθετικοί φοιτητοπατέρες του κυβερνώντος κόμματος, οι κατ’ εξοχήν φορείς του σκληρού πυρήνα του οικονομικοπολιτικού κατεστημένου, οι ιεροκήρυκες της ακραίας αγοραίας ιδεοληψίας, που διαρρήδην και απροκάλυπτα ανάγουν τον ρόλο τους  σε αυτόν του πλασιέ «σημαντικών ελληνικών και ξένων κεφαλαίων», ώστε αυτά «να επενδύσουν στο χώρο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα» (Δελτίο Τύπου), έχουν το θράσος να γίνονται αυτόκλητοι κριτές επιστήμης και επιστημόνων. Προφανώς, η «επιστημονική γύμνια» όσων δεν συμμερίζονται τα αγοραία ιδανικά τους καθίσταται πάνδηλη σε αντιπαραβολή με το βαθυστόχαστο μανδύα του «επιστημονικώς ενδεδυμένου» εμβριθούς και ρηξικέλευθου πονήματος του ιδίου (βλ. το βιβλίο Στυλιανίδη). Τέτοια τύχη επιφυλάσσεται στην επιστήμη, όταν η άκριτη υιοθέτηση των δογμάτων του νεοφιλελευθερισμού, οδηγεί τους νεόκοπους προφήτες της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος της «Αοράτου Χειρός» της αγοράς σε έναν θρησκευτικών χαρακτηριστικών λόγο...

Τα πράγματα έχουν κοινωνικο-ψυχολογική και πολιτική-χειραγωγική εξήγηση: το θράσος της άγνοιας και της δογματικής αγοραίας ημιμάθειας, απαξιώνει συλλήβδην τους ανυπότακτους πανεπιστημιακούς, ερευνητές και φοιτητές και απορρίπτει εκ προοιμίου κάθε επιστημονική πραγμάτευση, στο βωμό της ως άνω υψηλής αποστολής του πλασιέ…

1. Αγοραία αναμόρφωση θεσμών και ηθών.

Η οικονομική γεωγραφία της επιστήμης καταδεικνύει ότι η σύγχρονη ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου, εκφράζεται και με την θεαματική ανισομέρεια λαών, εθνών και περιοχών, με μια εν πολλοίς χωροταξικά ιεραρχημένη διανομή των πολιτισμικών αγαθών της επιστήμης και της τεχνολογίας (Κοβαλιόφ), στα πλαίσια της σύγχρονης τεχνολογικής νεοαποικιοκρατίας. Και μάλιστα, οι ισχυρές ως προς το κεφάλαιο χώρες, με επικεφαλής τις Η.Π.Α., επιδιώκουν την εδραίωση της κυριαρχίας τους και μέσω μηχανισμών αφαίμαξης εγκεφάλων και αποκλεισμού (αποκλειστικής νομής) από την πρόσβαση σε πολιτισμικά αγαθά της επιστήμης και της τεχνολογίας (πατέντες, πνευματικά δικαιώματα, αλλά και απαγόρευση της ανάπτυξης συγκεκριμένων τεχνολογιών με την απειλή ή την άσκηση στρατιωτικής επιβολής). Ο αγώνας για την παγκόσμια υπεροχή και κυριαρχία στην επιστήμη και την τεχνολογία χαρακτήριζε εν πολλοίς την εποχή του «ψυχρού πολέμου». Μετά την ήττα των περισσότερων πρώιμων σοσιαλιστικών επαναστάσεων του 20^ου αι. (βλ. σχετικά Πατέλη 2007), η παγκόσμια κεφαλαιοκρατία ανέκτησε εν πολλοίς το παγκόσμιο μονοπώλιο επί της επιστήμης, της τεχνολογίας και της παιδείας, και επιδιώκει πλέον να τις υπαγάγει πλήρως στο κεφάλαιο, ορίζοντας τα θεσμικά και λειτουργικά πλαίσιά τους με την επιβολή σε αυτές ενιαίων προτύπων σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

Η εκπαίδευση ως "αγορά" και η κατάρρευση των προσδοκιών

πηγή Βαθύ Κόκκινο

 

Το γράφημα είναι από το Economist, και ασχολείται με την άνοδο των διδάκτρων στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ.

Όπως παρατηρεί το άρθρο, "Για δεκαετίες, τα πανεπιστημιακά δίδακτρα έχουν αυξηθεί ταχύτερα από την ικανότητα των Αμερικανών για να τα αποπληρώσουν. Το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά ένα συντελεστή 6,5 κατά τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά το κόστος φοίτησης σε ένα κρατικό πανεπιστήμιο έχει αυξηθεί κατά ένα συντελεστή 15 για φοιτητές από την πολιτεία του πανεπιστημίου και κατά 24 για φοιτητές από άλλες πολιτείες. Το κόστος συμμετοχής σε ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο έχει αυξηθεί κατά ένα συντελεστή άνω του 13".

Πανεπιστήμια-θυγατρικές των καπιταλιστικών επιχειρήσεων

 πηγή www.eksegersi.gr

Αφού μετέτρεψε σε ερείπια κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών, η κυβέρνηση-εμπροσθοφυλακή και φερέφωνο της τρόικας, βάλθηκε μέσα στον γενικό χαμό και ποντάροντας στο γεγονός ότι η κοινωνία στέκει ακόμη μουδιασμένη, να σαρώσει ό,τι έχει απομείνει από το δημόσιο Πανεπιστήμιο. «Οι αλλαγές θα είναι πολύ βαθιές και θα αφορούν στο DNA της λειτουργίας των Πανεπιστημίων και των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων» δήλωσε χαρακτηριστικά η Διαμαντοπούλου, που προανήγγειλε το τέλος «του Πανεπιστημίου της Μεταπολίτευσης».

Τι εννοεί με αυτά η υπουργός Παιδείας;  Οτι πρέπει να εξαφανιστεί κάθε εναπομείναν ψήγμα από την οποιαδήποτε ελευθερία στην έρευνα, την επιστήμη, τη διδασκαλία, τη διοί-κηση, ότι τα Πανεπιστήμια πρέπει να προσανατολιστούν αυστηρά στην καπιταλιστική αγορά και τις ανάγκες της, αδιαφορώντας για την προαγωγή της επιστήμης και της έρευνας που στοχεύουν στη βελτίωση της ζωής του ανθρώπου, ότι πρέπει να λειτουργούν υπό την αυστηρή επιτήρηση των ανθρώπων της αγοράς και με όρους αγοράς, ότι πρέπει να μάθουν να επιβιώνουν μόνα τους και το κράτος να αποδεσμευτεί από τη χρηματοδότησή τους, ότι μέσα σ’ αυτά πρέπει να επικρατεί η πειθαρχία και το κλίμα υποταγής μιας επιχείρησης, ότι πρέπει να παραιτηθούν από κάθε ιδέα διαμόρφωσης συγκροτημένων επιστημόνων, σκεπτόμενων, πολιτικοποιημένων προσωπικοτήτων, αλλά να νοιάζονται για την αναπαραγωγή των απασχολήσιμων, ότι οι φοιτητές πρέπει να μετατραπούν σε ρομποτάκια, που κάτω από ένα ασφυκτικό πλαίσιο θα νοιάζονται μόνο για τα μαθήματά τους, ενώ η ενασχόλησή τους με την πολιτική θα θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως. Οτι, τέλος πάντων, τα Πανεπιστήμια πρέπει να μετατραπούν σε θυγατρικές των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, που με όλα τα μέσα (προγράμματα και περιεχόμενο σπουδών, έρευνα και προϊόντα της, υποταγμένους φοιτητές άρα και ιδίου φυράματος εργαζόμενους) θα ενισχύουν το πάθος τους για μέγιστη κερδοφορία.

Η σκληρή «ανταγωνιστικότητα» των αμερικάνικων πανεπιστημίων

πηγή www.eksegersi.gr
του Κώστα Βάρλα

Ξέρετε ποια είναι τα πιο «ανταγωνιστικά» πανεπιστήμια στον κόσμο; Μα φυσικά τα αμερικάνικα! Σ’ αυτά σπουδάζει το 20% των ξένων φοιτητών που είναι εγγεγραμμένοι παγκόσμια, κάνοντας έτσι τις ΗΠΑ τη χώρα με τους περισσότερους ξένους φοιτητές στον κόσμο[1]. Αυτά τα πανεπιστήμια είναι τα «πρότυπα» για το ευρωπαϊκό σύστημα εκπαίδευσης, από την εποχή κιόλας που διακήρυτταν τον στόχο της «αύξησης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού συστήματος ανώτατης εκπαίδευσης», στη Μπολόνια, με την περίφημη διακήρυξη της 19ης Ιούνη 1999.

Τι το κακό με το να είναι τα πανεπιστήμια «ανταγωνιστικά», θα πει κανείς. Σε μια εποχή που η μόρφωση κινδυνεύει να καθιερωθεί ως εμπόρευμα, όχι μόνο από τους κρατούντες αλλά και στις συνειδήσεις των λαϊκών μαζών, η «ανταγωνιστικότητα» φαίνεται να χωράει στους στόχους της «νέας εποχής στην εκπαίδευση». Ορος που ταιριάζει σε επιχειρήσεις κι όχι σε πανεπιστημιακά ιδρύματα που υποτίθεται ότι προάγουν τη μόρφωση και την επιστήμη! Γιατί όχι λοιπόν, γιατί η μόρφωση να μη γίνει ένα «καλό εμπόρευμα»; Τουλάχιστον να πληρώνουμε αλλά να πιάνει τόπο, θα πουν κάποιοι. Μόνο που, για να είμαστε ειλικρινείς, αν υιοθετήσουμε μια τέτοια λογική, θα πρέπει να αποδεχτούμε και τα αποτελέσματά της. Θα πρέπει να δεχτούμε και τις συνέπειες της «ανταγωνιστικότητας» στο μορφωτικό επίπεδο αυτών που δε φτάνει η τσέπη τους να αντέξει ένα τέτοιο καταθλιπτικό περιβάλλον.

Tο συνθλιπτικό χτύπημα στη δημόσια και δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση θα έρθει από τον Προϋπολογισμό

πηγή www.alfavita.gr

Του Δημήτρη Κουφοβασίλη

O Προϋπολογισμός του 2011 για την Παιδεία, σε όλες τις βαθμίδες της ανεξαίρετα, δεν μπορεί να ονομαστεί «ευχάριστος». Tη χρονιά που ξεκινά θα δοθούν 1,9 δις λιγότερα για την Παιδεία σε σχέση με το 2010, μείωση που αγγίζει το 22% (!).
Σε ό,τι αφορά στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, συνοπτικά ας αναφέρουμε ότι οι λειτουργικές δαπάνες θα είναι μειωμένες κατά 50% (το 2011 θα δοθούν 96 εκ. ευρώ, από 191 εκ. ευρώ το 2010) και τα κονδύλια για τους εκπαιδευτικούς θα περιοριστούν κατά 24%, μειωμένα κατά 697 εκ. ευρώ. Aξίζει να σημειωθεί ότι στα πλάνα της κυβέρνησης είναι να μετατάξει 7.500 εργαζόμενους στην καθαριότητα από τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στους δήμους. Δεν θα μείνει ούτε καθαρίστρια!

Η παιδεία ως σκοπός του βίου Π.Παυλίδης

(Δημοσιεύτηκε στο: Κ.Βουδούρης (επ.), Παιδεία: Η εκπαίδευση στην εποχή της οικουμενικότητας, εκδ.Ιωνία, Αθήνα 2008, σσ.238-253.)

           Στην εποχή μας γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτόγνωρης διάχυσης της γνώσης σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Κατακλυσμιαίες αλλαγές εντός της επιστήμης, της τεχνολογίας και της εργασίας  τοποθετούν την απόκτηση γνώσεων  στο επίκεντρο των σύγχρονων  ενδιαφερόντων, επιδιώξεων και δραστηριοτήτων,  δημιουργούν την αίσθηση ότι οδηγούμαστε στην περιβόητη   «κοινωνία της γνώσης». Πανταχόθεν προβάλλεται η θεωρία του «ανθρώπινου κεφαλαίου»,  σύμφωνα με την οποία   ο άνθρωπος, με τη μόρφωση  και τις  ικανότητές  του, αποτελεί  αποφασιστικό παράγοντα οικονομικής επιτυχίας και, συνεπώς, η  επένδυση στην εκπαίδευσή του, στη δια βίου μαθησιακή  προσπάθεια είναι εξόχως σημαντική για την  οικονομική και κοινωνική πρόοδο.  

        Δυστυχώς, όμως, στη σύγχρονη οικονομία, που δεν είναι άλλη από αυτή των παγκοσμιοποιημένων εμπορευματικών-ανταγωνιστικών  σχέσεων, η γνώση και  η πνευματική δημιουργία, εν γένει, αναδεικνύονται,  προωθούνται, καταξιώνονται   ως εμπορεύματα,  αλλά και απαξιώνονται ως τέτοια. Το προβεβλημένο και, εκ πρώτης όψεως, καθολικό σύγχρονο ενδιαφέρον για τη   μόρφωση λειτουργεί ως μια κοινοτοπία που καλείται, υπόρρητα, να συγκαλύψει άλλους σκοπούς, (όπως η αύξηση της παραγωγικότητας και της επιχειρηματικής  κερδοφορίας, η απόκτηση εξειδικευμένων και  εμπορεύσιμων επαγγελματικών προσόντων κλπ.), αλλότριους προς την αυθεντική μόρφωση, καλλιέργεια και ανάπτυξη της προσωπικότητας.  

Η εκπαίδευση στον ορίζοντα της κοινωνικής χειραφέτησης. Π.Παυλίδης

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό: ΟΥΤΟΠΙΑ, τεύχος 80, Μάιος-Ιούνιος 2008, σσ.139-159)

Το κομφορμιστικό έθος του μεταμοντερνισμού.

       

         Η εκπαίδευση,  στο βαθμό που είναι σκόπιμη, συστηματική και οργανωμένη δραστηριότητα απαιτεί κατανόηση της εποχής, τόσο ως συνόλου δοσμένων κυρίαρχων χαρακτηριστικών (κυρίαρχων κοινωνικών σχέσεων, πολιτισμικών επιτεύξεων,   χαρακτηριστικών της εργασίας, κυρίαρχων ιδεών-ιδεολογιών), όσο  και ως φάσματος δυνατοτήτων εξέλιξής της, οι οποίες ορίζονται αποφασιστικά από τις αντιθέσεις του παρόντος, καθώς και από τις τάσεις επίλυσης - υπέρβασης τους.   

        Σήμερα, βέβαια η  σύζευξη της εκπαίδευσης με στάσεις  και ιδεώδη που προτάσσουν  τη σφαιρική κατανόηση και αλλαγή  της κοινωνικής ολότητας κάθε άλλο παρά αυτονόητη θα μπορούσε να θεωρηθεί.  Παραπέμπει μάλιστα σε επιδιώξεις, οι οποίες στο πρόσφατο παρελθόν γνώρισαν  δριμύτατη κριτική και απόρριψη εκ μέρους του περιβόητου μεταμοντερνιστικού  ρεύματος  σκέψης.

        Είναι αλήθεια ότι ο μεταμοντερνισμός   δεν προκαλεί πια  έντονο ενδιαφέρον και συζήτηση,  όπως συνέβαινε  παλαιότερα, ίσως γιατί ορισμένες ιδέες του είναι  πλέον τόσο διάχυτες και οικείες, που  λειτουργούν ως κοινοί τόποι, εκλαμβάνονται ως δεδομένα στοιχεία της σύγχρονης πολιτισμικής πραγματικότητας. Σε κάθε περίπτωση, η προσπάθεια σύζευξης της  εκπαίδευσης με την προβληματική της κοινωνικής χειραφέτησης βρίσκεται αναπόδραστα σε τροχιά σύγκρουσης με τη μεταμοντερνιστική ιδεολογία, η οποία  στα προτάγματα ριζικής κοινωνικής αλλαγής  δεν βλέπει τίποτε άλλο παρά  μεγάλες αφηγήσεις που ενέχουν ολοκληρωτικές και καταπιεστικές συνέπειες.  

Συνταγματική εκτροπή και μέτωπο παιδείας εργασίας. Δ.Πατέλης

[ΔΙΑΠΛΟΥΣ, τ.26, Ιούν.-Ιούλ.2008, σ.12-13].

Αποκαλυπτική ήταν η από 8.5.2008 ομιλία του Υπουργού Θρησκευμάτων για τα υψηλά οράματά του περί Δημοσίου Πανεπιστημίου, σεβασμού στο σύνταγμα, επενδυτικών δυνατοτήτων  του κεφαλαίου στα Α.Ε.Ι. που συνοδεύονται από προτροπές προς τους απανταχού προθύμους πανεπιστημιακούς και διοικήσεις, ώστε να εμπεδωθεί το απρόσκοπτον της αντιδραστικής «μεταρρύθμισης» (από τα περιφερειακά Α.Ε.Ι. προς το κέντρο)...

Η κυβέρνηση της οριακής καλπονοθευτικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αντιλαμβανόμενη την επικίνδυνη για το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο δυναμική που τροφοδότησε από πέρυσι η αδυναμία της να καταργήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος, εν μέσω γενικευμένης λαϊκής δυσαρέσκειας (λόγω ληστρικής κερδοσκοπίας των δυνάμεων της αγοράς, αντιασφαλιστικών μέτρων, εκποίησης φιλέτων της δημόσιας περιουσίας, γενικευμένης διαφθοράς, κ.ο.κ.), προβαίνει σε απροκάλυπτη συνταγματική εκτροπή. Η τελευταία αφορά την ρητή πλέον πρόθεση της κυβέρνησης για την ίδρυση  ιδιωτικών «πανεπιστημίων», κατά παράβαση του άρθρου 16 του Συντάγματος που το απαγορεύει ρητά και αδιαφορώντας για την απόφαση της Βουλής των Ελλήνων, η οποία απέρριψε την αναθεώρηση του άρθρου αυτού.

Ως γνωστόν, οι απανταχού συνταγματικές εκτροπές ανέκαθεν ευνοούνται από καταστάσεις χάους που προκαλούνται συνειδητά. Ο κύριος υπουργός, επιλέγει συνειδητά το ρόλο του υποκινητή εκτρόπων (προβοκάτορα) υποσχόμενος σοκ και δέος στα πανεπιστήμια, εκτοξεύοντας εκβιαστικές-απαξιωτικές ύβρεις και αγοραία επιθετικότητα, κραυγές και νεοφιλελεύθερα δόγματα στη θέση της επιστημονικής διερεύνησης και φυσικά: θρασεία συγκάλυψη της ιδίας ένδειας και ρηχότητας  με  κορώνες περί «δυνάμεων της αδράνειας, που παρότι μειοψηφούν συνεχίζουν να κρατούν καθηλωμένη την ελληνική εκπαίδευση σε ιδεοληψίες του παρελθόντος, σε ακραίες μειοψηφίες και σε βολεμένα κατεστημένα που φοβούνται μήπως και αποκαλυφθεί η επιστημονική τους γύμνια» (βλ. δηλώσεις ΥΠΕΠΘ στο από 8.5.2008 Δελτίο Τύπου). Η αυθαίρετη στρεψοδικία σε όλο το μεγαλείο της! Οι πολιτικοί υπάλληλοι των πιο επιθετικών κύκλων του κεφαλαίου, και μέχρι πρότινος επιθετικοί φοιτητοπατέρες του κυβερνώντος κόμματος, οι κατ’ εξοχήν φορείς του σκληρού πυρήνα του οικονομικοπολιτικού κατεστημένου, οι ιεροκήρυκες της ακραίας αγοραίας ιδεοληψίας, που διαρρήδην και απροκάλυπτα ανάγουν τον ρόλο τους  σε αυτόν του πλασιέ «σημαντικών ελληνικών και ξένων κεφαλαίων», ώστε αυτά «να επενδύσουν στο χώρο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα» (βλ. Δελτίο Τύπου), έχουν το θράσος να γίνονται αυτόκλητοι κριτές επιστήμης και επιστημόνων. Προφανώς, η «επιστημονική γύμνια» όσων δεν συμμερίζονται τα αγοραία ιδανικά τους καθίσταται πάνδηλη σε αντιπαραβολή με το βαθυστόχαστο μανδύα του «επιστημονικώς ενδεδυμένου» εμβριθούς και ρηξικέλευθου πονήματος του ιδίου (βλ. το βιβλίο του κ. Ευρ. Στυλιανίδη «Σπάστε τη Σιωπή». http://alex.eled.duth.gr/stylian/texts/stylian.pdf). Τέτοια τύχη επιφυλάσσεται στην επιστήμη όταν η άκριτη υιοθέτηση των δογμάτων του νεοφιλελευθερισμού, οδηγεί τους προφήτες της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος της «Αοράτου Χειρός» της αγοράς σε έναν θρησκευτικών χαρακτηριστικών λόγο... Δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν τα παραπάνω: το θράσος της άγνοιας και της δογματικής αγοραίας ημιμάθειας, σπεύδει να απαξιώσει συλλήβδην τους ανυπότακτους πανεπιστημιακούς, ερευνητές και φοιτητές και να απορρίψει εκ προοιμίου κάθε επιστημονική πραγμάτευση, στο βωμό της ως άνω υψηλής αποστολής του πλασιέ…

Πρυτανικές εκλογές βίας και νοθείας στο Πολυτεχνείο Κρήτης, ως επακόλουθο της επιχειρούμενης συνταγματικής εκτροπής. Δ.Πατέλης

Του Δημήτρη Πατέλη, Επίκουρου Καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης.

Χανιά 30.8.2008.

[Εκδοχές του κειμένου δημοσιεύθηκαν σε διάφορα έντυπα και ιστοτόπους: Αγώνας της Κρήτης 2.9.08, Νέα Προοπτική 13.9.08, Indy.gr, Ιστότοπος ΠΟΣΔΕΠ, Πολιτικό Καφενείο, Alfavita.gr, κ.ά.]

Είναι δεδομένο πλέον ότι η κυβέρνηση της οριακής και καλπονοθευτικώς διασφαλιζόμενης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αντιλαμβανόμενη την επικίνδυνη για το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο δυναμική που τροφοδότησε από πέρυσι η αδυναμία της να καταργήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος, εν μέσω γενικευμένης λαϊκής δυσαρέσκειας (λόγω ληστρικής κερδοσκοπίας των δυνάμεων της αγοράς, αντιασφαλιστικών μέτρων, εκποίησης φιλέτων της δημόσιας περιουσίας, γενικευμένης διαφθοράς, κ.ο.κ.), προβαίνει σε απροκάλυπτη συνταγματική εκτροπή. Η τελευταία αφορά την ρητή πλέον πρόθεση της κυβέρνησης για την ίδρυση  ιδιωτικών «πανεπιστημίων», με πρώτο βήμα την αναγνώριση των «κολεγίων», κατά παράβαση του άρθρου 16 του Συντάγματος που το απαγορεύει ρητά και αδιαφορώντας για την απόφαση της Βουλής των Ελλήνων, η οποία απέρριψε την αναθεώρηση του άρθρου αυτού (αναλυτικότερα βλ. ΔΙΑΠΛΟΥΣ, τ.26, Ιούν.-Ιούλ.2008, σ.12-13).

Βασική επιδίωξη των εμπνευστών του σχεδίου της συνταγματικής εκτροπής είναι να μεταφερθεί ο πόλεμος από τους δρόμους (όπου η κυβέρνηση χάνει τις εντυπώσεις με την ωμή βία και τον αυταρχισμό) στο εσωτερικό των Α.Ε.Ι. Πρόσφορη ευκαιρία για αυτό είναι η εφαρμογή του νέου Νόμου-Πλαισίου κατά την εκλογή Πρυτανικών αρχών, προέδρων, κ.ο.κ., δηλαδή, του μέρους εκείνου αυτού του εκτρωματικού νόμου, που έχει τη μέγιστη επίφαση δημοκρατικότητας και δήθεν πρεσβεύει την κατάργησης της «συναλλαγής». Κατ’ ουσία, πρόκειται για μέτρο επιβολής δήθεν «διευρυμένης δημοκρατικής εντολής» σε αρχές, ο ρόλος των οποίων ανάγεται τελικά σε αυτόν των managers του «επιχειρηματικού πανεπιστημίου»-αυταρχικού εκπαιδευτηρίου. Ο εν λόγω νόμος χωλαίνει και συνταγματικώς, δεδομένου ότι η κυβέρνηση τον είχε προωθήσει (όπως και το σύνολο των νόμων για την λεγόμενη «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση) ως «εκτελεστικό» νόμο υλοποίησης του αναθεωρημένου άρθρου 16, παρά το γεγονός ότι τελικά δεν κατάφερε να αναθεωρήσει το εν λόγω άρθρο και να ιδιωτικοποιήσει τα Α.Ε.Ι.

Κατά το παρελθόν διάστημα θήτευσε ως πρυτανική αρχή στο Πολυτεχνείο Κρήτης σχήμα με επικεφαλής τον κ. Ι.Γρυσπολάκη, γνωστό και ως «πρύτανη των ΜΑΤ» (λόγω της προ διετίας απροκάλυπτης επίθεσης των προσκεκλημένων επί τούτου από τον ίδιο ΜΑΤ εναντίον των φοιτητών μας στο κέντρο των Χανίων), πρωτεργάτη-εκτελεστή όλων των «μεταρρυθμιστικών» μέτρων, προβοκάτορα κατά του πανεπιστημιακού ασύλου (βλ. τις διαβόητες δηλώσεις του περί διακίνησης ναρκωτικών στο Ε.Μ.Π.) και διαπρύσιο προπαγανδιστή όλων των συνακόλουθων ιδεολογημάτων σε όλους τους διαύλους των Μέσων Μαζικής Χειραγώγησης.

Οι πρόσφατες πρυτανικές εκλογές βίας και νοθείας στο Πολυτεχνείο Κρήτης (27.8.08) με πρωτεργάτη τον ίδιο και τους συνεργάτες του, κατέδειξαν ανάγλυφα την εμπέδωση της συνταγματικής εκτροπής δια της πραξικοπηματικής παραβίασης κάθε έννοιας ακαδημαϊκών ελευθεριών και δημοκρατίας από τα κατά τόπους πρόθυμα ερείσματα-πολιορκητικούς κριούς της αντιεκπαιδευτικής «μεταρρύθμισης».

Βλέπετε, η πάση θυσία επανεκλογή του εν λόγω σχήματος, είχε και μια συμβολική διάσταση πανελλήνιας εμβέλειας, δεδομένου ότι αυτό δεν φείδεται προσπαθειών για την λόγω και έργω προώθηση στο πανεπιστήμιο της λεγόμενης «αξιολόγησης», της «αριστείας», της «επιχειρηματικότητας», του αυταρχισμού, της υποταγής, κ.ο.κ. Επιπλέον, η απερχόμενη Πρυτανεία του Πολυτεχνείου Κρήτης, μέσω μιας ερμηνείας του κενού στο νόμο (επικαλούμενη ως αδέκαστο κριτή τον Νομικό Σύμβουλο του Υπουργείου Παιδείας!), επιχειρούσε επανειλημμένα να παρουσιάσει με καταστροφική κινδυνολογία τις επιπτώσεις από τυχόν μη διεξαγωγή των πρυτανικών εκλογών, ώστε να τρομοκρατηθούν τα μέλη της κοινότητας του Ιδρύματος και να σπεύσουν νομιμοφρόνως να την ξαναψηφίσουν, διατεινόμενη ότι: «σε περίπτωση που δεν διεξαχθούν εκλογές και δεν αναδειχθεί νέα Πρυτανεία, από τις 1-9-2008 σταματά εκ των πραγμάτων κάθε διοικητική, εκπαιδευτική, ερευνητική και αναπτυξιακή διαδικασία, καθώς και υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας, αφού δεν θα υπάρχει Σύγκλητος…» (ανακοίνωση από 19.6.2008).

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΩΣ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Δ.Πατέλης

Πηγή: Λογική της Ιστορίας άρθρα
[Δημοσιεύθηκε στο: Κ.Βουδούρης επ. Παιδεία: η εκπαίδευση στην εποχή της οικουμενικότητας, Αθήνα, 2008, σ.224-237].

1. Η λογική της ιστορίας του πολιτισμού και η παιδεία.

Με την ευρύτερη έννοια του όρου, πολιτισμός είναι ό,τι έχει δημιουργηθεί από τον άνθρωπο. Υπό το πρίσμα της θεωρίας και μεθοδολογίας της Λογικής της Ιστορίας (βλ. Βαζιούλιν 2004), ο πολιτισμός είναι ένα δυναμικό, πολυεπίπεδο, διατεταγμένο και αναπτυσσόμενο οργανικό όλο, ένα πεδίο που συγκροτείται από τη διαδικασία, τους όρους και τα αποτελέσματα των αλληλεπιδράσεων των ανθρώπων με τη φύση και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ανθρώπων, από το όλο πλέγμα των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, σχέσεων και επικοινωνιών.

Περιεχόμενο του πολιτισμού είναι η δημιουργική δραστηριότητα των ανθρώπων και τα εκάστοτε (εμπράγματα και προσωπικά, υλικά και ιδεατά) αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας, η φυσικοϊστορική διαδικασία αυτοανάπτυξης του ανθρώπου μέσω της ανθρώπινης δραστηριότητας, η δομή και η ιστορία της ανθρωπότητας από την άποψη της δημιουργίας από τον άνθρωπο των όρων της ύπαρξής του. Η εργασία και ευρύτερα η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η υπόσταση, η γενεσιουργός αιτία του πολιτισμού, η διαδικασία μέσω της οποίας δημιουργείται ο πολιτισμός.

Το ιστορικό γίγνεσθαι του πολιτισμού είναι η περίπλοκη και αντιφατική πορεία της ανθρωποκοινωνιογένεσης, της ανάδειξης των προϋποθέσεων, της πρωταρχικής εμφάνισης, της διαμόρφωσης και ανάπτυξης του ενιαίου στην πολυμορφία του πολιτισμού. Μια πορεία, εντός της οποίας πραγματοποιείται η μετάβαση από την αγέλη στην πρωτόγονη κοινότητα και στην κοινωνία, και από το άτομο με ζωώδη ψυχισμό στο άτομο με κοινωνική συνείδηση και στην προσωπικότητα. Μια πορεία, κατά την οποία μετασχηματίζονται και αναπτύσσονται όλες οι διαμεσολαβήσεις, τα υλικά και ιδεατά μέσα, οι τρόποι, αλλά και οι τύποι των σχέσεων-αλληλεπιδράσεων των ανθρώπων με τη φύση και των ανθρώπων προς αλλήλους.

Όταν η νεολαία κραυγάζει με απόγνωση, η σιωπή είναι συνενοχή. Δ.Πατέλης

[Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ 17, 23.12.2008]

Εδώ και 2,5-3 δεκαετίες, οι κρατούντες πασχίζουν να μας πείσουν ότι ζούμε το τέλος της ιστορίας, ότι δεν έχουμε άλλη προοπτική από την βαρβαρότητα του αχαλίνωτου «τουρμπο-καπιταλισμού», της αισχροκέρδειας, της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της αριστείας, κ.ο.κ., δηλ. όλου του πακέτου των δογμάτων της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, το εκπαιδευτικό αντίστοιχο του οποίου είναι η όλη αντιμεταρρύθμιση για την περαιτέρω υπαγωγή επιστήμης και παιδείας στο κεφάλαιο, βάσει της διαδικασίας της Μπολόνια.

Ήταν αρκετό να ξεσπάσει οικονομική κρίση -η πρώτη πραγματικά παγκόσμια συστημική κρίση της κεφαλαιοκρατίας-  για να φανεί η γύμνια και η καταστροφικά ανεξέλεγκτη φύση της τερατώδους ανισομέρειας και του καταστροφικού παρασιτισμού αυτού του σάπιου συστήματος, που για την τερατώδη χλιδή μιας παγκόσμιας ελίτ και των υποτακτικών-υπηρετών της, καταδικάζει απροκάλυπτα σε εξαθλίωση και γενοκτονία δισεκατομμύρια ανθρώπων, ενώ κλιμακώνει τον παγκόσμιο πόλεμο. Την ίδια του την κρίση αυτό το παρασιτικό σύστημα επιχειρεί και πάλι να τη λύσει με κοινωνικό πόλεμο, να τη φορτώσει στο μόνο παραγωγό του πλούτου της ανθρωπότητας, στον κόσμο της εργασίας, με περαιτέρω ανεργία, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποίηση των υπερκερδών και «κοινωνικοποίηση» (φόρτωμα στις πλάτες των φορολογουμένων) των ζημιών του.

Η λάβα της νεανικής απόγνωσης – προανάκρουσμα επερχόμενων κοινωνικών εκρήξεων. Δ.Πατέλης

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 24/12/08

Του Δημήτρη Πατέλη,

Επίκουρου καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης

Εδώ και 2,5-3 δεκαετίες, οι κρατούντες πασχίζουν να μας πείσουν ότι ζούμε το τέλος της ιστορίας, ότι δεν έχουμε άλλη προοπτική από την βαρβαρότητα του αχαλίνωτου «τουρμπο-καπιταλισμού», της αισχροκέρδειας, της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της αριστείας, κ.ο.κ., δηλ. όλου του πακέτου των δογμάτων της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, το εκπαιδευτικό αντίστοιχο του οποίου είναι η όλη αντιμεταρρύθμιση για την περαιτέρω υπαγωγή επιστήμης και παιδείας στο κεφάλαιο, βάσει της διαδικασίας της Μπολόνια.

Ήταν αρκετό να ξεσπάσει οικονομική κρίση -η πρώτη πραγματικά παγκόσμια συστημική κρίση της κεφαλαιοκρατίας-  για να φανεί η γύμνια και η καταστροφικά ανεξέλεγκτη φύση της τερατώδους ανισομέρειας και του καταστροφικού παρασιτισμού αυτού του σάπιου συστήματος, που για την αδηφάγο χλιδή μιας παγκόσμιας ελίτ και των υποτακτικών-υπηρετών της, καταδικάζει απροκάλυπτα σε εξαθλίωση και γενοκτονία δισεκατομμύρια ανθρώπων, ενώ κλιμακώνει τον παγκόσμιο πόλεμο. Την ίδια του την κρίση αυτό το παρασιτικό σύστημα επιχειρεί και πάλι να τη λύσει με κοινωνικό πόλεμο, να τη φορτώσει στο μόνο παραγωγό του πλούτου της ανθρωπότητας, στον κόσμο της εργασίας, με περαιτέρω ανεργία, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποίηση των υπερκερδών και «κοινωνικοποίηση» (φόρτωμα στις πλάτες των φορολογουμένων) των ζημιών του.

Πασχίζουν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από τη «συναίνεση» με αυτή την τάξη πραγμάτων, από την υποταγή και την παραίτηση από κάθε συλλογικότητα και αξιοπρέπεια, από το προσωπικό βόλεμα και την ατομική λύση με εκδουλεύσεις, διαπλοκές και διασυνδέσεις.

Ένοχες σιωπές και υπεκφυγές πανεπιστημιακών δασκάλων, προς απάντηση της κραυγής απόγνωσης της νεολαίας. Δ.Πατέλης

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 29/12/08

Του Δημήτρη Πατέλη

Επίκουρου Καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης

Η συσσωρευμένη οργή και αγανάκτηση της νεολαίας για τα αδιέξοδα που βιώνει τροφοδοτείται άμεσα και από όσους εκπαιδευτικούς εμπέδωσαν και προωθούν με φανατική συνέπεια ένα παιδοκτόνο κανιβαλισμό επί της νεολαίας, ανάγοντας το ρόλο τους σε αυτόν του θηριοδαμαστή, με το μαστίγιο και το καρότο, με μοναδικό προορισμό την τιθάσευση και την εμπέδωση της πειθάρχησης των εν δυνάμει «ανθρωπίνων πόρων» του κεφαλαίου. Όλο και κλιμακώνονται οι προβοκατόρικες ενέργειες (όπως οι βολές κατά οχήματος των ΜΑΤ 23.12.08) για την ένταση του αυταρχισμού στα πανεπιστήμια και την άρση του ασύλου.

Προεξάρχοντα ρόλο διαδραματίζουν σε αυτό τον κανιβαλισμό οι φορείς της ψοφοδεούς νομιμοφροσύνης και της θεσμολαγνίας της πανεπιστημιακής γραφειοκρατίας.

Η εικόνα των δήθεν οργάνων συνδιοίκησης –πυραμιδωτά δομημένων με όλο και πιο επιλεκτική σύνθεση έως τη σύγκλητο, βάσει της υπακοής και υποταγής στη διοίκηση– του Πολυτεχνείου είναι χαρακτηριστική. Χειραγωγικές πρακτικές, επιλογή, ιεράρχηση και διατύπωση θεμάτων κατά το δοκούν, ώστε να εκβιαστούν τα όργανα να εγκρίνουν απλώς προειλημμένες αποφάσεις. Όλο και πιο πολλές αποφάσεις αρμοδιότητας Συγκλήτου λαμβάνονται από το Πρυτανικό Συμβούλιο με την επίκληση λόγων «ανωτέρας βίας». Χαρακτηριστική είναι π.χ. η απόπειρα σύγκλησης συγκλήτου παραμονές Χριστουγέννων (23.12.08, χωρίς να έχουν ειδοποιηθεί οι συγκλητικοί τουλάχιστον 48 ώρες πριν, όπως προβλέπεται νομίμως), με αποφασιστικής σημασίας θέματα στην ημερήσια διάταξη, ώστε να ληφθούν αποφάσεις ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων «ενοχλητικών» φοιτητών. Άλλωστε, όπως δήλωσε και ο πολύς Υπουργός Παιδείας, «όταν χειρίζεσαι ορισμένα ζητήματα, συνομιλείς με το λαό, με το Θεό και με την ιστορία» (Συνέντευξη κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη στο ραδιοφωνικό σταθμό Flash, 10.3.2008).

Τα τελευταία χρόνια τα διοικητικά όργανα του Ιδρύματος έχουν σχεδόν ολοσχερώς αναχθεί σε μηχανισμούς άκριτης έγκρισης-διεκπεραίωσης άνωθεν προειλημμένων αποφάσεων με το εξής στερεότυπο σχήμα: τίθεται προς έγκριση η χ πρόταση βάσει του ψ νόμου. Εάν κάποιοι απ’ τους εκπροσώπους των φοιτητών, είτε των καθηγητών (μελών ΔΕΠ, ΕΤΕΠ και ΕΕΔΙΠ), αποτολμούν να αρθρώσουν λόγο πέραν των προειλημμένων αποφάσεων, να αντιτάξουν στις τελευταίες τις πραγματικές ανάγκες της πανεπιστημιακής κοινότητας, της επιστήμης και της κοινωνίας, η απάντηση είναι αυτοματοποιημένη: «είναι νόμος του κράτους, εμείς δεν νομοθετούμε, είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι και οφείλουμε να τηρούμε το νόμο»! Αυτά τα επιχειρήματα προτάσσονται από τους φορείς της θεσμολάγνου νομιμοφροσύνης, επί παντός ζητήματος ήσσονος ή μείζονος σημασίας, ακόμα και αν το θέμα αφορά νόμους εκτελεστικούς της μη ολοκληρωμένης άρσης του άρθρου 16 του Συντάγματος, ακόμα και αν είναι οι τελευταίοι πρακτικά ανεφάρμοστοι και ανόητοι (βλ. π.χ. τη μη διανομή συγγραμμάτων κατά το τρέχον εξάμηνο). Σαν να είναι οι νόμοι θέσφατα εξ αποκαλύψεως που τίθενται υπεράνω της κρίσης των άμεσα ενδιαφερομένων και όχι κανόνες διευθέτησης ανθρώπινων σχέσεων βάσει συγκυριακών συσχετισμών δυνάμεων και συμφερόντων. Εάν αντιμετωπίζονται έτσι τα θέσμια στο Πανεπιστήμιο, τι θα γίνεται στην υπόλοιπη κοινωνία;   

Οι κατ’ επάγγελμα πολιτικοί υπάλληλοι του κεφαλαίου, ακόμα και αν κατανοούν (ελάχιστοι απ’ αυτούς) την ουσία των πραγμάτων, έχουν καλλιεργήσει δεξιότητες υποκριτικής, ως συστατικό αναπόσπαστο της στρατηγικής επιβίωσής τους. Τι κάνουν όμως οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και επιστήμονες;

Το πανεπιστήμιο δεν λειτουργεί υπεράνω της κοινωνίας. Τουναντίον, έχει στρατηγική σημασία για την κοινωνία: εδώ εκπονείται εκείνος ο τύπος έρευνας, τεχνολογίας και κυρίως ανθρώπου, ως υποκειμένου της εργασίας και της κοινωνίας που χαράσσει εν πολλοίς τις προοπτικές της τελευταίας.  Όταν διακυβεύονται μείζονος σημασίας ζητήματα της νεολαίας και της κοινωνίας, όταν καταστρατηγούνται συνταγματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα της πανεπιστημιακής κοινότητας, τα μέλη που την απαρτίζουν οφείλουν ως  ενεργοί πολίτες να συνειδητοποιήσουν το διακύβευμα και συγκροτούμενοι σε συλλογικότητες, να αναπτύσσουν κίνημα υπέρ των αιτημάτων-διεκδικήσεών τους. Όταν η μαθητιώσα και φοιτητιώσα νεολαία κραυγάζει με απόγνωση και βάλλεται από τους ισχυρούς, η σιωπή είναι συνενοχή.

Που οφείλεται η σιωπή της πλειονότητας των πανεπιστημιακών δασκάλων του Πολυτεχνείου Κρήτης; Ο καθ’ ένας κάνει τις επιλογές του και κρίνεται. Η ένοχη σιωπή των φερόμενων ως πρυτανικών αρχών σε αυτή την κρίση της νεολαίας, συνιστά έμμεση παραδοχή του γεγονότος ότι αποτελούν οργανικό «πρωτοπόρο» στοιχείο του συστήματος που συνθλίβει τη νεολαία και δρα πραξικοπηματικά. Δεν μπορούν να λειτουργούν ως δύναμη επίλυσης του προβλήματος της νεολαίας, καθ’ ότι είναι συνυφασμένες με το σκληρό πυρήνα του όλου προβλήματος που βιώνει η νεολαία και αγανακτεί. Η ένοχη σιωπή τους καταδεικνύει ότι εκτός των άλλων στερούνται και στοιχειώδους παιδαγωγικής επάρκειας, γεγονός που επιβεβαιώνει ανέκκλητα την παντελή απονομιμοποίησή τους. Δεν διαθέτουν πλέον το παραμικρό ηθικό έρεισμα για να λειτουργούν ως πολιορκητικός κριός που σπεύδει να μετατρέψει το Ίδρυμα σε πιλοτικό πεδίο εφαρμογών των εκάστοτε αντιδραστικών θέσμιων της πολιτικής ηγεσίας. Εκτελούν χρέη πρυτανείας μέχρι να εκδικαστεί η σχετική προσφυγή στο Συμβούλιο Επικρατείας. Αντλούν νομιμότητα μόνον από την υπογραφή του Υπουργού Παιδείας στη σχετική διαπιστωτική πράξη. Ενός Υπουργού ο οποίος αμέσως μετά τη δολοφονία του 15ετούς μαθητή γλεντοκοπούσε δημοσίως σε σκυλάδικο και στο γήπεδο.  Η μόνη αξιοπρεπής κίνηση εκ μέρους τους θα ήταν η άμεση παραίτησή τους και η δρομολόγηση νέων εκλογών χωρίς τραμπούκους και πραξικοπηματικά έκτροπα. Εάν, παρ’ όλα αυτά θεωρούν ότι είναι αδιαμφισβήτητοι ηγέτες (δικαίωμά τους), ας το αποδείξουν μέσω της απρόσκοπτης έκφρασης της ετυμηγορίας της όλης κοινότητας του Ιδρύματος.

 Πηγή: Λογική της Ιστορίας άρθρα

Πανεπιστήμιο: ψυχές μαραγκιασμένες και ζωντανά κύτταρα. Δ.Πατέλης

Του Δημήτρη Πατέλη

Επίκουρου Καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης

 Πηγή:Λογική της Ιστορίας άρθραΔεν μπορούν να συγκαλύψουν την ένοχη σιωπή της πλειονότητας των πανεπιστημιακών έναντι των κραυγών αγωνίας της νεολαίας γενικόλογα υποκριτικά και στρεψόδικα κείμενα περί «ενοχών μας για έλλειψη προσοχής και προσφοράς αγάπης, στοργής, διαπαιδαγώγησης στα παιδιά μας» (Γρυσπολάκη Ι. Έχουμε ευθύνες για τη διαπαιδαγώγηση… ΤΟ ΒΗΜΑ 16.12.08), όταν προέρχονται από ανθρώπους που σπεύδουν να γίνονται βασιλικότεροι του βασιλέως για την αυταρχική επιβολή του συνόλου της αντιδραστικής αγοραίας μεταρρύθμισης, που δεν διστάζουν να καλέσουν τα όργανα καταστολής να πλήξουν τους φοιτητές μας στο κέντρο των Χανίων. Από ανθρώπους που λόγω των καιροσκοπικών οβιδιακών παραμορφώσεων της ιδεολογίας τους, είναι αδύναμοι να αρθρώσουν στοιχειωδώς πρωτότυπο λόγο. Έτσι, καταφεύγουν σε κοινοτοπίες και αγοραία δημαγωγικά στερεότυπα περί κακής αγωγής, περί δήθεν κατανάλωσης υπεράνω αυτής που δικαιούμεθα (κατά τα κηρύγματα λιτότητας του -θείου του νυν- Κ. Καραμανλή), περί υπόπτων υποκινητών που «θωπεύουν τα ώτα» των νέων (καθαρευουσιάνικη εκδοχή της γνωστής θέσης της κας Α. Παπαρήγα, για την οποία η τελευταία απέσπασε τα εύσημα Ν.Δ., ΛΑ.Ο.Σ. και άλλων προοδευτικών δυνάμεων) και περί της «αυθαιρεσίας», που θέλει τους φοιτητές να συμμετέχουν στην εκλογή πρυτάνεων (την οποία «διόρθωσαν» δεόντως οι φερόμενοι ως πρυτάνεις, αποκλείοντας πρακτικά τις κάλπες των φοιτητών κατά τις πραξικοπηματικές εκλογές βίας και νοθείας από 27.8.2008)… 

Πανεπιστημιακοί απέναντι σε παλαιές και νέες χούντες... Δ.Πατέλης

[ΠΑΤΡΙΣ 24.4.09, ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ 27.4.2009]

Πρόσφατα είχαμε επέτειο της “εθνοσωτηρίου επαναστάσεως” των πρακτόρων των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, φασιστοειδών συνταγματαρχών...Όταν είχα επικαλεστεί (τηρουμένων των αναλογιών) αυτή την ιστορική εμπειρία για να στηλιτεύσω το καθ' ημάς πραξικόπημα του των πρυτανικών εκλογών βίας και νοθείας του Αυγούστου του 2008 στο Πολυτεχνείο Κρήτης, κάποιοι (με “ευέλικτη” πολιτική συνείδηση) έσπευσαν να με κατακεραυνώσουν για το “άστοχο” και “βέβηλο” της αναλογίας...

Τώρα ο τύπος αναδεικνύει τις καταφανείς ιδεολογικές ρίζες της αγοραίας μετάλλαξης του Πανεπιστημίου και των “σοφών” και“σύγχρονων” αντιλήψεων περί ασύλου... Είναι εντυπωσιακή η ομοιότητα των περί ασύλου επιχειρημάτων του δικτάτορα Ιωαννίδη, με το “λόγο” που αρθρώνουν οι σημερινοί εκσυγχρονιστές “ασυλομάχοι” (βλ. σχετικά: ΙΟΣ. Η δυσφήμηση του πανεπιστημιακού ασύλου έχει ηλικία μισού αιώνα. Ελευθεροτυπία, 18/4/2009 www.iospress.gr ). Πόσο “ελαστική” μπορεί να είναι η ιστορική μνήμη και η συνείδησή μας;

Η βολική για την ελαστική συνείδηση και στάση ζωής κάποιων ιστορική αμνησία δεν αίρει τις ρίζες του προβλήματος και τις σημερινές ιδιότυπες εκδηλώσεις της στρατηγικής της περαιτέρω πραξικοπηματικής υπαγωγής της επιστήμης και του Πανεπιστημίου στο κεφάλαιο.

Σημαντική μερίδα των νυν “νουνεχών” πανεπιστημιακών, δεν βλέπει την παραμικρή συνέχεια στο ιστορικό γίγνεσθαι, παρουσιάζοντας την χούντα και τη χουντοποίηση πανεπιστημίου και πανεπιστημιακών ως θεομηνία (κάτι σα σεισμό) που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και σπεύδουν να λοιδορήσουν όποιον αναφέρεται σε αυτήν ως “δόλιο εκφραστή αλητήριων μειοψηφιών και  υπερασπιστή αναχρονιστικών θεσμών τύπου πανεπιστημιακού ασύλου”...

Σε κάθε αγώνα για το άσυλο και την ελευθερία της έκφρασης, οι πανεπιστημιακοί αυτού του τύπου αντιτείνουν: “ο ελληνικός λαός πληρώνει το κόστος της ανώτατης παιδείας για να μάθουν γράμματα τα παιδιά του και όχι για να κάνουν επαναστατική γυμναστική θορυβώδεις μειοψηφίες ταραχοποιών”! Ενδεχομένως να ηχεί πειστικά η παρατήρηση στα ώτα των νυκοκυραίων. Μόνο που τους διαφεύγει το γεγονός ότι ο ελληνικός λαός ουδέποτε ερωτήθη π.χ. για το εάν επιθυμεί την κατάργηση της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης, για το εάν επιθυμεί να πληρώνει για το πανεπιστήμιο-επιχείρηση, για τα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ πανεπιστημιακού εργαστηρίου και σκοτεινών επιχειρηματικών, εξοπλιστικών, κ.ο.κ. συμφερόντων, για μερίδα καθηγητών εργολάβων-εργοδοτών, managers, κ.ο.κ. Ενδεχομένως, εάν του είχαν τεθεί παρόμοια ερωτήματα, να έβλεπε τις κινητοποιήσεις του μετώπου παιδείας-εργασίας ως κινήσεις αξιοπρέπειας και να αγκάλιαζε τη νεολαία με περισσότερη θαλπωρή απ' όση έχει ήδη επιδείξει.

Τι σημαίνει τελικά “ανοικτό πανεπιστήμιο”; “Ανοίξαμε και σας περιμένουμε”; Του Δημήτρη Πατέλη

[ΟΥΤΟΠΙΑ, τ.83, 1-2.2009, σ.10-13, http://www.u-topia.gr/issues/83/10]

Το τελευταία χρόνια μεθοδεύεται (από ταγούς, ιθύνοντες, προθύμους και αφελείς) μια πρωτοφανής ιδεολογική και νοηματική λαθροχειρία. Οι φοιτητικές και πανεπιστημιακές κινητοποιήσεις βαφτίστηκαν αίφνης «κλειστό πανεπιστήμιο». Η λαθροχειρία αυτή εντάσσεται στο σύνολο των προπαγανδιστικών τρικ του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος προτιμά εύηχους όρους για τις βρώμικες επιπτώσεις της στρατηγικής του: “απελευθέρωση τιμών” αντί για αισχροκέρδεια, “ελαστικοποίηση” και “ευελιξία” αντί για κατάργηση συλλογικών κεκτημένων και διεκδικήσεων, “δημοσιονομική πειθαρχία” αντί για αναδιανομή πόρων υπέρ του κεφαλαίου και κατά της εργασίας, “εξυγίανση” αντί για ξεπούλημα, “μεταρρύθμιση” - αντί για αντιδραστική αντιμεταρρύθμιση, “διασφάλιση ποιότητας” αντί για αγοραία αξιολόγηση,  κ.ο.κ. 

Όμως, κλειστό πανεπιστήμιο δεν είναι το αγωνιζόμενο πανεπιστήμιο, χώρος ελεύθερης έρευνας και παιδείας, προνομιακός χώρος κριτικού αναστοχασμού, που ανοίγεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και οικοδομεί δεσμούς με την εργαζόμενη πλειοψηφία.

Κλειστό πανεπιστήμιο είναι το αποστειρωμένο πανεπιστήμιο των «μεταρρυθμίσεων», με φαλκιδευμένο το άσυλο, όπου ιδιωτικές εταιρείες security (αλλά και τα ΜΑΤ, όταν το ζητήσουν οι πρυτάνεις) θα αποτρέπουν έμπρακτα τις όποιες κινητοποιήσεις και τη διακίνηση “επικίνδυνων” ιδεών, θα προστατεύουν την απρόσκοπτη έρευνα για λογαριασμό των επιχειρήσεων, την διανομή ευρωπαϊκών κονδυλίων και την ανέλιξη σε θέσεις ευθύνης στον κρατικό μηχανισμό και τις επιχειρήσεις (χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα καθηγητή του ΕΜΠ που ταυτόχρονα ήταν και στο payroll της Ericsson και στην ελέγχουσα την Ericksson ΑΔΑΕ). Κλειστό πανεπιστήμιο είναι το πανεπιστήμιο με δυσδιάκριτα έως ανύπαρκτα τα όρια μεταξύ εργαστηρίου ΑΕΙ και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Κλειστό πανεπιστήμιο είναι το πανεπιστήμιο που προχωρά στην κατανομή πόρων, χώρων και αξιωμάτων βάσει της αγοραίας αξιολόγησης μελών ΔΕΠ, τμημάτων και τομέων. Κλειστό πανεπιστήμιο είναι το πανεπιστήμιο με απόκρυφες ροές κονδυλίων έρευνας, με σκοτεινές διαπλοκές στην έρευνα για παραγωγή οπλικών συστημάτων. Κλειστό πανεπιστήμιο είναι αυτό που αναπαράγει καθεστώτα δουλικής εκμετάλλευσης και εργασιακού μεσαίωνα σε εργαστήρια και υπηρεσίες του (προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και άλλων εργαζομένων, με ή χωρίς συμβάσεις, με αναθέσεις σε εργολάβους, κ.ο.κ.), ενώ αδυνατεί να έχει σε πλήρη λειτουργία ακόμα και τη βιβλιοθήκη του.

Ακούστε καλά τι λένε οι φοιτητές. Μια ανταγωνιστική έρευνα για το λόγο και τη δράση των φοιτητών στο κίνημα του 06-07

Το απώγειο της συνεισφοράς του αναρχικού-αντιεξουσιαστικού χώρου στη θεωρητική μελέτη των φοιτητικών κινητοποιήσεων 2006-2007. Ό,τι πιο συγκροτημένο, έχει παρουσιαστεί στην προσπάθεια μελέτης των χαρακτηριστικών του υποκειμένου των φοιτητικών κινητοποιήσεων με κριτική παρουσίαση πολλών ανεπαρκειών του. Πολύ σημαντική συνεισφορά από την ερευνητική ομάδα των Νομάδων Αντιρροής που επιβεβαιώνει προηγούμενη παρατήρηση για την ικανότητα του αντιεξουσιαστικού- αναρχικού χώρου να αναγνωρίζει και να προσεγγίζει το προς μελέτη αντικείμενο ευκολότερα από χώρους με δογματική αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Στη σελίδα http://anti-research.blogspot.com/ μπορείτε να βρείτε τις απομαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις της έρυνας. Το βιβλίο διατίθεται στα βιβλιοπωλεία Ναυτίλος, Χ. Τρικούπη 17,  Ελεύθερος Τύπος, Βαλτετσίου 35(;) Αθήνα, στην Ελευθεριακή παρέμβαση φιλοσοφικής, και στο βιβλιοπωλείο Αναλόγιο στην οδο Ρουσσου Χουρδου στο Ηράκλειο Κρήτης σε συμβολική τιμή.

Δεσμευόμαστε για μια αναλυτική κριτική της έρευνας σε σύντομο χρονικό διάστημα, εξ'αιτίας ακριβώς του πρόσφορου και πολύ γόνιμου εδάφους που προσφέρει για την κριτική του φοιτητικού κινήματος και των συνιστωσών του. Πολύ σημαντική προσπάθεια, μεγαλειώδης ακόμα και στις ανεπάρκειές της.

Vankas

How the university works Marc Bousquet

  Αναρτούμε ένα βιβλίο που προέκυψε σαν επιστέγασμα της δράσης του συγγραφέα στο κίνημα των μεταδιδακτορικών εργαζόμενων στα αμερικανικά πανεπιστήμια. Αποτελεί μια συστηματική προσπάθεια να φωτιστούν οι σχέσεις διδασκόντων -διδασκομένων, διοικητικού- μονιμου διδακτικού και επισφαλώς εργαζόμενου προσωπικού, οι τρόποι εκμετάλλευσης των εργαζομένων στο νεοφιλελεύθερο πανεπιστήμιο,και οι καθημερινές σχέσεις που αναπαράγουν τη διαίρεση και την απόγνωσή τους. Αναλύεται το πανεπιστήμιο ως επιχείρηση, η σύγχυση των ρόλων του φοιτητή και του διδάσκοντα, η συγκάλυψη της εκμετάλλευσης πίσω από τη μαθητεία, η τελείωση της πανεπιστημιακής καρίερας με τη λήψη του διδακτορικού διπλώματος για την πλειονότητα των εργαζομένων-φοιτητών. Προβάλεται η συστηματική μεθοδευμένη προσπάθεια ρύθμισης του πανεπιστημίου με βάση της νεοφιλελεύθερες επιταγές, κάτω από την επίφαση της ελεύθερης αγοράς εργασίας εντός του πανεπιστημίου και ασκείται κριτική σε αυτή τη θέωρηση. Ο συγγραφέας υπερασπίζεται τη θέση ότι είναι αναγκαία η συτηματική κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του πανεπιστημίου,η οποία είναι ευκολότερη από τη θέση του ευέλικτα εργαζόμενου μεταδιδακτορικού επιστήμονα, έτσι ώστε να γίνουν ορατοί τρόποι οργάνωσης και αντίστασης του φοιτητικού και διδακτικού προσωπικού του. Άν και το κείμενο φέρει ξεκάθαρα τη σφραγίδα μιας εκ των έσω κριτικής αποτίμησης του νεοφιλελεύθερου πανεπιστημίου, γεγονός που υποσκελίζει τη σημασία της σύνδεσης του πανεπιστημίου με την παραγωγή, αλλά και το ρόλο του στην παραγωγή εργατικής δύναμης για τη βιομηχανία, το κράτος,αλλά και υπερκρατικούς ρυθμιστικούς μηχανισμούς ή διεθνή μονοπώλια, αποτελεί μια σημαντική προσπάθεια που αξίζει να ληφθεί υπ'όψιν. 

Το βιβλίο εδώ

How the university works 

Vankas           

ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ Κ. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ : Επιχειρηματικό, κατευθυνόμενο από την αγορά αλλά και κρατικά ελεγχόμενο

Κείμενο υποστήριξης των θέσεων της Συσπείρωσης Πανεπιστημιακών
για τα οικονομικά των πανεπιστημίων στη συνέντευξη Τύπου της 2ας Δεκεμβρίου

πηγή www.epohi.gr
Της Μαρίας Καραμεσίνη*


Οι προτάσεις του κειμένου διαβούλευσης της υπουργού Παιδείας για τα οικονομικά των πανεπιστημίων είναι άμεσα συνυφασμένες με τον πυρήνα της προτεινόμενης αντι-μεταρρύθμισης για την ανώτατη εκπαίδευση, που αποσκοπεί στη μετάλλαξη του σημερινού πανεπιστημίου από δημόσιο και ακαδημαϊκό, σε επιχειρηματικό και κατευθυνόμενο από την αγορά. Με το κείμενο αυτό:
Προωθείται η «οικονομική αυτοτέλεια» των πανεπιστημίων, ως προκάλυμμα της πρόθεσης της κυβέρνησης να περιορίσει δραστικά την ευθύνη του κράτους στη χρηματοδότηση του δημοσίου πανεπιστημίου και της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης γενικότερα. Έτσι το πανεπιστήμιο εξωθείται στο να στραφεί προς ιδιωτικές πηγές χρηματοδότησης (φοιτητές και επιχειρήσεις)
Επιδιώκεται η σύνδεση της κρατικής χρηματοδότησης με κριτήρια αποτελεσματικότητας και δείκτες, ώστε το κράτος να επιβάλλει από απόσταση τον έλεγχο και τη συμμόρφωση των πανεπιστημίων στους στόχους και την πολιτική του.