πηγή: Αυγή
Η "κοινωνία της γνώσης" αποτελεί μαζί με την "πράσινη ανάπτυξη" αναπόσπαστο κομμάτι κάθε ομιλίας του πρωθυπουργού της χώρας μας. Εκεί βρίσκεται το κλειδί για την έξοδο από την κρίση, αφού, σύμφωνα με το κυβερνητικό εγχειρίδιο, η γνώση αποτελεί τη βασική παραγωγική δύναμη στη σύγχρονη οικονομία. Μια γνώση που δεν έχει να κάνει με τη μόρφωση, αλλά με την απόκτηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά.
Δεν πρόκειται βέβαια για διανοητική σύλληψη του Έλληνα πρωθυπουργού αλλά για μια αντίληψη που γεννήθηκε μαζί με τον φιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση. Σύμφωνα με αυτήν, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πια να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας στις χώρες τους με κλασικά εργαλεία παρεμβατισμού όπως οι επιδοτήσεις και οι δασμοί. Μπορούν όμως να επενδύουν στη "γνώση", να παράγουν ένα υψηλά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό διασφαλίζοντας έτσι ότι, ακόμη και αν τα εργοστάσια μεταφέρονται στην Ινδία και την Κίνα, τα "λευκά κολάρα" θα παραμένουν εσαεί στην Ευρώπη και την Αμερική.
Η οικονομική κρίση και η επακόλουθη συμπίεση στα εισοδήματα των εργαζομένων φέρνουν όμως στην επιφάνεια μια ενοχλητική αλήθεια, σύμφωνα με τον Πίτερ Γουίλμπι της Γκάρντιαν. Η "γνώση", από όπου θα ερχόταν, υποτίθεται, η σωτηρία των εργαζομένων στη Δύση μεταφέρεται σήμερα με ταχείς ρυθμούς στην Ανατολή όπως ακριβώς και η χειρωνακτική εργασία.
Δουλειές που προϋπέθεταν υψηλή κατάρτιση, όπως η ανάλυση ακτινογραφιών, η κατάρτηση νομικών εγγράφων και συμβολαίων ή ακόμη και ο σχεδιασμός ολόκληρων βιομηχανικών συστημάτων ανατίθενται πλέον από τις μεγάλες εταιρίες της Δύσης σε μικρότερες της Ανατολής. Πολυεθνικές όπως η Microsoft, η Siemens, η General Motors και η Philips δεν συναρμολογούν ή κατασκευάζουν μόνο τα προϊόντα τους στην Κίνα αλλά διεξάγουν πια εκεί και ένα μεγάλο μέρος της έρευνας τους.
Οι γκουρού της παγκοσμιοποίησης υποστήριζαν πάντοτε ότι η μεταφορά των θέσεων εργασίας θα γινόταν με "συντεταγμένο" τρόπο. Ακόμη και αν κάποιες δουλειές που απαιτούν υψηλή εξειδίκευση χάνονταν αυτό θα δημιουργούσε θέση για νέες ιδέες, νέες βιομηχανίες και τελικά νέες θέσεις εργασίας. Ηταν ένα χονδροειδές λάθος ή ψέμα καθώς αποδεικνύεται τώρα ότι, με τον ίδιο τρόπο που η βιομηχανική επανάσταση αυτοματοποίησε τη χειρωνακτική εργασία, η ηλεκτρονική επανάσταση υποβιβάζει ή καταργεί δουλειές που παραδοσιακά αποτελούσαν προνομιακό πεδίο για τη μεσαία τάξη. Σήμερα ένα καλά σχεδιασμένο λειτουργικό πρόγραμμα μπορεί να πάρει τη θέση ενός τραπεζιτικού υπαλλήλου αποφασίζοντας στη θέση του ποιοι πελάτες μπορούν να λάβουν δάνεια και ποιοι όχι.
Τρεις Βρετανοί ερευνητές χαρακτηρίζουν σε πρόσφατη μελέτη τους το φαινόμενο ως "ψηφιακό τειλορισμό", μεταφέροντας έτσι στην ηλεκτρονική εποχή το μοντέλο "επιστημονικής διαχείρισης" της βιομηχανικής παραγωγής. Και πρόκειται για κάτι που φυσικά αλλάζει θεμελιακά την ίδια τη φύση της εργασίας με τους αποφοίτους των σύγχρονων πανεπιστημίων της Δύσης να βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με μια δραματική επιδείνωση σε ό,τι αφορά μισθούς, συντάξεις και εργασιακές σχέσεις. Η απάντηση δεν μπορεί να βρίσκεται επομένως στην "κοινωνία της γνώσης", που λανσάρεται στη χώρα μας σαν καινοτομία την ώρα που ψυχορραγεί διεθνώς, αλλά στη ριζική αναθεώρηση πολλών από τις κυρίαρχες αντιλήψεις των τελευταίων 20 χρόνων για την αναδιανομή του εισοδήματος και τον ρόλο του κράτους στην οικονομία.
Δεν πρόκειται βέβαια για διανοητική σύλληψη του Έλληνα πρωθυπουργού αλλά για μια αντίληψη που γεννήθηκε μαζί με τον φιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση. Σύμφωνα με αυτήν, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πια να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας στις χώρες τους με κλασικά εργαλεία παρεμβατισμού όπως οι επιδοτήσεις και οι δασμοί. Μπορούν όμως να επενδύουν στη "γνώση", να παράγουν ένα υψηλά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό διασφαλίζοντας έτσι ότι, ακόμη και αν τα εργοστάσια μεταφέρονται στην Ινδία και την Κίνα, τα "λευκά κολάρα" θα παραμένουν εσαεί στην Ευρώπη και την Αμερική.
Η οικονομική κρίση και η επακόλουθη συμπίεση στα εισοδήματα των εργαζομένων φέρνουν όμως στην επιφάνεια μια ενοχλητική αλήθεια, σύμφωνα με τον Πίτερ Γουίλμπι της Γκάρντιαν. Η "γνώση", από όπου θα ερχόταν, υποτίθεται, η σωτηρία των εργαζομένων στη Δύση μεταφέρεται σήμερα με ταχείς ρυθμούς στην Ανατολή όπως ακριβώς και η χειρωνακτική εργασία.
Δουλειές που προϋπέθεταν υψηλή κατάρτιση, όπως η ανάλυση ακτινογραφιών, η κατάρτηση νομικών εγγράφων και συμβολαίων ή ακόμη και ο σχεδιασμός ολόκληρων βιομηχανικών συστημάτων ανατίθενται πλέον από τις μεγάλες εταιρίες της Δύσης σε μικρότερες της Ανατολής. Πολυεθνικές όπως η Microsoft, η Siemens, η General Motors και η Philips δεν συναρμολογούν ή κατασκευάζουν μόνο τα προϊόντα τους στην Κίνα αλλά διεξάγουν πια εκεί και ένα μεγάλο μέρος της έρευνας τους.
Οι γκουρού της παγκοσμιοποίησης υποστήριζαν πάντοτε ότι η μεταφορά των θέσεων εργασίας θα γινόταν με "συντεταγμένο" τρόπο. Ακόμη και αν κάποιες δουλειές που απαιτούν υψηλή εξειδίκευση χάνονταν αυτό θα δημιουργούσε θέση για νέες ιδέες, νέες βιομηχανίες και τελικά νέες θέσεις εργασίας. Ηταν ένα χονδροειδές λάθος ή ψέμα καθώς αποδεικνύεται τώρα ότι, με τον ίδιο τρόπο που η βιομηχανική επανάσταση αυτοματοποίησε τη χειρωνακτική εργασία, η ηλεκτρονική επανάσταση υποβιβάζει ή καταργεί δουλειές που παραδοσιακά αποτελούσαν προνομιακό πεδίο για τη μεσαία τάξη. Σήμερα ένα καλά σχεδιασμένο λειτουργικό πρόγραμμα μπορεί να πάρει τη θέση ενός τραπεζιτικού υπαλλήλου αποφασίζοντας στη θέση του ποιοι πελάτες μπορούν να λάβουν δάνεια και ποιοι όχι.
Τρεις Βρετανοί ερευνητές χαρακτηρίζουν σε πρόσφατη μελέτη τους το φαινόμενο ως "ψηφιακό τειλορισμό", μεταφέροντας έτσι στην ηλεκτρονική εποχή το μοντέλο "επιστημονικής διαχείρισης" της βιομηχανικής παραγωγής. Και πρόκειται για κάτι που φυσικά αλλάζει θεμελιακά την ίδια τη φύση της εργασίας με τους αποφοίτους των σύγχρονων πανεπιστημίων της Δύσης να βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με μια δραματική επιδείνωση σε ό,τι αφορά μισθούς, συντάξεις και εργασιακές σχέσεις. Η απάντηση δεν μπορεί να βρίσκεται επομένως στην "κοινωνία της γνώσης", που λανσάρεται στη χώρα μας σαν καινοτομία την ώρα που ψυχορραγεί διεθνώς, αλλά στη ριζική αναθεώρηση πολλών από τις κυρίαρχες αντιλήψεις των τελευταίων 20 χρόνων για την αναδιανομή του εισοδήματος και τον ρόλο του κράτους στην οικονομία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου