των Χρήστου Τσάκα και Κώστα Παλούκη
Με μια λιτή ανακοίνωση το ΙΚΥ, μέσω της ιστοσελίδας του μάς πληροφορεί πως: «Στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας και σε συνεννόηση με το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. για το ακαδ. έτος 2011-2012 ΔΕΝ ΘΑ ΠΡΟΚΗΡΥΧΘΟΥΝ: α) Πρόγραμμα Μεταδιδακτορικής έρευνας στην Ελλάδα και β) Πρόγραμμα εκπόνησης διδακτορικής διατριβής στην Ελλάδα. Για τα υπόλοιπα προγράμματα του ΙΚΥ καθώς και για τον τρόπο επιλογής και χρηματοδότησης θα ακολουθήσει νεώτερη ανακοίνωση».
Σίγουρα η ανακοίνωση αυτή δεν έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία. Μέσα στον καταιγισμό μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας, η εκπαίδευση και η έρευνα δε θα μπορούσαν να μείνουν αλώβητες, παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις και τους όρκους πίστης στο «εθνικό κεφάλαιο» εκ μέρους των αρμοδίων, ακόμη και μετά την υπογραφή του μνημονίου. Εξάλλου, το περίφημο κείμενο διαβούλευσης που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο, μερικούς μήνες πριν, ήταν –μέσα στον κυνισμό του- εύγλωττο για το τι επρόκειτο να επακολουθήσει…
Και βέβαια, η περίπτωση των περικοπών στις υποτροφίες για έρευνα σε ελληνικά πανεπιστήμια δε θα μπορούσε να διαφέρει από το γενικότερο παραλογισμό που χαρακτηρίζει τα μέτρα της κυβέρνησης: το αποτέλεσμα είναι μηδενικής αξίας με όρους δημοσιονομικών μεγεθών, επιφέροντας ταυτόχρονα τεράστιο κόστος στους ανθρώπους που υφίστανται τα μέτρα. Με απλά μαθηματικά: Οι υποτροφίες του ΙΚΥ για Μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα για το ακαδημαϊκό έτος 2010 – 2011, κόστισαν συνολικά 288.000 έως 576.000€ (αναλόγως της διάρκειας των τροφείων που κυμαίνεται από 6 έως 12 μήνες ανά υποψήφιο), ενώ οι υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές (μεταπτυχιακά και διδακτορικά) 1.296.000€[1]. Έτσι, η προβλεπόμενη εξοικονόμηση, δεδομένου ότι το ΙΚΥ παγώνει το πρόγραμμα για εκπόνηση διδακτορικών διατριβών και όχι για μεταπτυχιακά α΄ κύκλου, είναι αμφίβολο αν υπερβαίνει το 1.500.000€. Στο σημείο αυτό αρκεί να αναλογιστούμε ότι μόλις 2 μέρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης του ΙΚΥ, ήρθε στο φως της δημοσιότητας απόφαση του Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ. να αναθέσει σε ιδιωτικές εταιρίες τη διενέργεια δημοσκοπήσεων για τις διαρθρωτικές αλλαγές στην εκπαίδευση, ύψους 500.000€…
Αυτά βέβαια, όσον αφορά την αριθμητική. Γιατί η επιλογή του Ιδρύματος να κόψει τις υποτροφίες για τη μεταδιδακτορική έρευνα και τις διδακτορικές διατριβές στα ελληνικά πανεπιστήμια θέτει πολύ πιο ουσιαστικά ζητήματα:
- Δε θα πρέπει κανείς να ξεχνάει ότι η έρευνα είναι μια εργασία η οποία εκτελείται κατά κανόνα αμισθί από τους νέους ερευνητές, παράγοντας έργο αξιοποιήσιμο από τα πανεπιστήμια, εκμηδενίζοντας το κόστος για αυτά.
- Τη στιγμή που η έρευνα θα έπρεπε να αμείβεται κανονικά σα μια δουλειά, όπως όλες οι άλλες, με πλήρη δικαιώματα ασφάλισης και περίθαλψης, το ΙΚΥ προκηρύσσει διαγωνισμούς, για έναν ελάχιστο αριθμό υποτροφιών σε σχέση με τον αριθμό των ερευνητών και με ένα καθαρά συμβολικό ύψος τροφείων, πολύ κάτω και από το νέο κατώτατο μισθό, χωρίς άλλα δικαιώματα.
- Προφανώς, στο πλαίσιο των γενικότερων κατευθύνσεων του υπουργείου, θα πρέπει να αναμένεται, πλήρης αναδιάταξη των όρων και του ύψους των υποτροφιών, στην κατεύθυνση των περαιτέρω περικοπών και της υιοθέτησης κριτηρίων «ανταποδοτικότητας». Με απλά λόγια: λιγότερες υποτροφίες, χαμηλότερα τροφεία, ακόμη εντατικότερη κακοπληρωμένη ή απλήρωτη ανασφάλιστη εργασία.
- Το πρόσφατο κύμα εξόδου των νέων ερευνητών από τη χώρα σε αναζήτηση αξιοπρεπών όρων διαβίωσης, εργασίας και επιστημονικής έρευνας, θα έπρεπε μάλλον να προβληματίσει τους ιθύνοντες. Αντί για αυτό, η επιλογή του ΙΚΥ να κόψει, κατά προτεραιότητα, τις υποτροφίες εσωτερικού (λέμε κατά προτεραιότητα, γιατί δεν αμφιβάλλουμε πως έπονται και νέες περικοπές σε όλα τα προγράμματα) παραπέμπει σε μια λογική συνειδητής υποβάθμισης του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, καθώς εξωθεί υψηλής στάθμης νέο δυναμικό σε φυγή.
Όμως, όπως η δεινή θέση των νέων ερευνητών στα πανεπιστήμια δεν αποτελεί κάποια ιδιοτυπία, έτσι και η εναντίωση τους σε αυτή την κατάσταση δεν είναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω»: από τις εξαγγελίες του υπουργείου για κλείσιμο σχολικών μονάδων και περικοπή του αριθμού των εισακτέων στο μισό μέχρι τις περικοπές στα κονδύλια για το έκτακτο διδακτικό προσωπικό των πανεπιστημίων (407) και από τις διεργασίες για νέο νόμο – πλαίσιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέχρι τις περικοπές και τις συγχωνεύσεις των ερευνητικών ινστιτούτων, διαμορφώνονται σήμερα οι όροι συνάντησης διαφορετικών κομματιών της εκπαίδευσης που δεν είναι διατεθειμένα να μείνουν απλοί θεατές στην ισοπέδωση της παιδείας και της έρευνας στη χώρα.
Γιατί, σε τελική ανάλυση, αν είναι κάποιος να μεταναστεύσει, αυτός δε θα είμαστε εμείς!
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΛΙΝΚ ΚΕΙΜΕΝΟ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ, ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΜΕ ΛΑΤΙΝΙΚΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ Κ ΜΕ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΜΑΣ ΟΝΟΜΑΤΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου