Μεθοδολογία της απάτης του Υπουργείου δια της βίας επιβολής Θρησκευμάτων αγοραίων Δογμάτων...

Αναφερθήκαμε ήδη στο πολιτικό ζήτημα της διασπάθισης δημόσιων πόρων για τη "χρηματοδότηση" εταιρειών δημοσκόπησης, για χειραγωγικές-προπαγανδιστικές σκοπιμότητες γκεμπελικού τύπου (βλ. http://users.sch.gr/nikasleon/olme130111.doc,  http://users.sch.gr/nikasleon/themis130111.doc & http://www.alfavita.gr/artro.php?id=20075:).
Εγείρεται και ζήτημα της δεοντολογίας αναφορικά με τη διεξαγωγή αυτών των “ερευνών”. Εξετάζεται από συναδέλφους το ενδεχόμενο αναφοράς-προσφυγής μας στο Σύλλογο Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (βλ. κώδικες δεοντολογίας του http://www.sedea.gr/), καθώς και καταγγελίας της εταιρείας MRB, η οποία διεξήγαγε την "έρευνα" .

Ήδη το κείμενο της εν λόγω κατά παραγγελία “έρευνας” του Υπουργείου δια της βίας επιβολής Θρησκευμάτων αγοραίων Δογμάτων... το συγκεκριμένο κείμενο θα αποτελέσει

μέρος μαθημάτων πολλών συναδέλφων σε τομείς κοινωνικών επιστημών, με

τίτλο “πώς να μην κάνετε μια έρευνα”.

 Αναφέρω ενδεικτικά πρώτες επισημάνσεις συναδέλφων:

“Από μια πρώτη ματιά κάνουν μπαμ οι πρώτες καρτέλες, ειδικά οι 3, 4, 5 και 6.

Στη 3^η καρτέλα, που αφορά φοιτητές Πανεπιστημίου και ΤΕΙ, εμφανίζεται μια κρίσιμη κατηγορία ‘ενημέρωσης’ σε σχέση με τις αλλαγές που προτείνει το υπουργείο: «ούτε ενημερωμένος / ούτε μη ενημερωμένος». Αυτή η επιλογή είναι, όπως λένε στο χωριό μου, αρτζιμπούρτζι. Από τη στιγμή που υπάρχουν οι δύο επιλογές «μάλλον ενημερωμένος» και «μάλλον μη ενημερωμένος», μπορεί κάποιος αμήχανος να κατηγοριοποιήσει τον βαθμό ενημέρωσής του  επιλέγοντας ανάμεσα στις δύο. Δηλαδή, ερευνητικά δεν είναι λειτουργικό και συνιστά ασύδοτη μεθοδολογική ελευθερία να βάζεις μια κατηγορία του τύπου «ούτε ενημερωμένος/ ούτε μη ενημερωμένος». Για να καταλάβουμε το φαιδρό του πράγματος, ας σκεφτούμε ότι η κατηγορία «ούτε ενημερωμένος / ούτε μη ενημερωμένος» τεχνικά θα μπορούσε κάλλιστα να αποδοθεί «ούτε μάλλον ενημερωμένος / ούτε μάλλον μη ενημερωμένος»! Με άλλα λόγια, αν δεν είσαι «ούτε ενημερωμένος/ ούτε μη ενημερωμένος», τότε απλώς είσαι είτε «μάλλον ενημερωμένος» είτε «μάλλον μη ενημερωμένος». Το ίδιο ισχύει και στην επόμενη καρτέλα που αφορά το βαθμό ενημέρωσης του ευρέος κοινού. Το ερώτημα που προκύπτει εδώ είναι αν η επίμαχη κατηγορία συνιστά απλή και επιμέρους ερευνητική αστοχία (έλλειψη μεθοδολογικής αξιοπιστίας: δηλαδή, στην πραγματικότητα δεν μετράμε αυτό που θέλουμε να μετρήσουμε), ή αν αποδεικνύεται ‘πολύτιμη’ για τη συναγωγή επωφελών αποτελεσμάτων.

     Πράγματι, το ερευνητικό αίνιγμα λύνεται ως δια μαγείας στις καρτέλες 5 και 6. Εκεί σε συντριπτική πλειοψηφία εμφανίζονται υπέρμαχοι των κυοφορούμενων αλλαγών («σίγουρα πρέπει να γίνουν» και «μάλλον πρέπει να γίνουν») τόσο οι φοιτητές Πανεπιστημίου και οι φοιτητές ΤΕΙ (αντιστοίχως με ποσοστά 97,4% και 97%, στην καρτέλα 5), όσο και το ευρύ κοινό (σε ποσοστό 79,4%, στην καρτέλα 6). Πώς, όμως, θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν σε μια δημοκρατία τέτοια «ποσοστά χούντας» (θυμάστε τα δημοψηφίσματα παρωδίες της χούντας των συνταγματαρχών του 1968 και του 1973;) στην αποδοχή κυβερνητικών αλλαγών στο σύστημα Ανώτατης εκπαίδευσης οι οποίες καλά-καλά δεν έχουν πλήρως διευκρινιστεί ούτε έχουν γίνει πλήρως κατανοητές ακόμη και από τους ειδήμονες; Πολύ περισσότερο δε από τους φοιτητές και το ευρύ κοινό;

     Η απάντηση βρίσκεται εν μέρει στη μαγική κατηγορία: «ούτε ενημερωμένος / ούτε μη ενημερωμένος»! Ας πάρουμε ενδεικτικά την πρώτη στήλη της καρτέλας 3 (βαθμός ενημέρωσης των φοιτητών Πανεπιστημίου για τις προτάσεις / αλλαγές  του Υπουργείου Παιδείας για την Ανώτατη Εκπαίδευση) για να τη συγκρίνουμε με την πρώτη στήλη της καρτέλας 5 (βαθμός αποδοχής των αλλαγών στο υπάρχον σύστημα Ανώτατης εκπαίδευσης από τους φοιτητές Πανεπιστημίου). Βλέπουμε ότι στη καρτέλα 3 το αθροιστικό ποσοστό των φοιτητών που αυτοκατηγοριοποιείται ως «πολύ ενημερωμένο» και «μάλλον ενημερωμένο» είναι  42,1%, με το ποσοστό εκείνων που απαντούν «πολύ ενημερωμένος» να είναι μικρότερο του 12%. Παράλληλα, στην καρτέλα 5 το αθροιστικό ποσοστό των φοιτητών που πιστεύει ότι οι αλλαγές «σίγουρα πρέπει να γίνουν» και «μάλλον πρέπει να γίνουν» είναι της αστρονομικής τάξης του 97,4%, μάλιστα με το ποσοστό εκείνων που πιστεύουν ότι οι αλλαγές «σίγουρα πρέπει να γίνουν» να φτάνει στο ιλιγγιώδες 78%!

Γεννάται εύλογα το ερώτημα: Πώς είναι λογικά δυνατό, με τόσο χαμηλά ποσοστά ενημέρωσης, οι φοιτητές να είναι σε τέτοια ποσοτική έκταση και σε τέτοιο υπερθετικό βαθμό υπέρμαχοι των κυβερνητικών αλλαγών στην Ανώτατη εκπαίδευση; Ή, για να το θέσουμε πιο απλά, με τόσο χαμηλά ποσοστά ενημέρωσης των φοιτητών (που στην πραγματικότητα όλοι εμείς στα πανεπιστήμια γνωρίζουμε ότι είναι πολύ χαμηλότερα από τα εμφανιζόμενα στην «έρευνα» του Υπουργείου), πώς είναι λογικά δυνατό στην ερώτηση «πρέπει να γίνουν οι αλλαγές στο υπάρχον σύστημα Ανώτατης εκπαίδευσης;» να απαντά «δεν ξέρω / δεν απαντώ» μόλις το 0,4% των φοιτητών;

Προφανώς, αυτό το από ερευνητική άποψη φαιδρό 0,4% είτε αντανακλά απίστευτες αδυναμίες των ερευνητών-μαγείρων στις μαθηματικές προσθαφαιρέσεις και στις ορθολογικές αντιστοιχίσεις μεταξύ των προκυπτόντων δεδομένων, είτε δείχνει ότι στις μεταδημοκρατικές ολιγαρχίες οι πολιτικές ελίτ έχουν αποθρασυνθεί τόσο πολύ που δεν ενδιαφέρονται καν να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή επιστημονική συσκευασία για τα νεοφιλελεύθερα πειράματά τους. Είτε, πάλι, συμβαίνουν αμφότερα, δεδομένου ότι, όπως έχει επισημανθεί στις ΗΠΑ ήδη από το 2001 με αφορμή την ιστορία της οικογένειας Μπους (παππούς, πατέρας και υιός), η πολιτική ιστορία του νεοφιλελευθερισμού βρίθει παραδειγμάτων που καταδεικνύουν ότι με την πάροδο του χρόνου παρατηρείται μια κατακόρυφη πτωτική τάση του διανοητικού επιπέδου της κυρίαρχης πολιτικής ελίτ. 

Σε κάθε περίπτωση, επιστρέφοντας στην αρχική παρατήρηση, η μαγική εικόνα της «έρευνας» (μέχρι την καρτέλα 6, τουλάχιστον) πιστώνεται εν μέρει σε εκείνο το αρτζιμπούρτζι: «ούτε ενημερωμένος / ούτε μη ενημερωμένος». Αυτή η φαεινή σύλληψη υποτίθεται ότι αμβλύνει σε κάποιο βαθμό τη φανερή λογική αντίθεση ανάμεσα στην έλλειψη ενημέρωσης και στην κατηγορηματική υποστήριξη των αλλαγών. Το ποσοστό του 30,8% των «ούτε ενημερωμένων / ούτε μη ενημερωμένων» φοιτητών, υποτίθεται ότι ‘αυθόρμητα’ και ‘συνειρμικά’ είναι αθροίσιμο με τα ποσοστά των «πολύ ενημερωμένων» και των «μάλλον ενημερωμένων», προκειμένου να αυξηθεί συνολικά το ποσοστό των «κατά κάποιο τρόπο ενημερωμένων» φοιτητών, φυσικά ενόψει των ποσοστών υποστήριξης των αλλαγών που ακολουθούν. Έτσι, μπορούμε να πούμε πως αυτό το σχεδόν 31% στην καρτέλα της ενημέρωσης μετακυλύει ισόποση αξιοπιστία στο χουντικό ποσοστό του 97,4%, στην καρτέλα της υποστήριξης των αλλαγών. Με άλλα λόγια, το 30.8% λειτουργεί σαν μαξιλαράκι ασφαλείας απέναντι στο 97,4%.

Βέβαια, ακόμη και ήταν έτσι τα πράγματα, πάλι θα προέκυπτε το ερώτημα: πώς εξηγείται από ένα ποσοστό «κατά κάποιο τρόπο ενημερωμένων» φοιτητών της τάξης του 72.9%  (11,7+30,4+30,8) να προκύπτει ένα ποσοστό υποστήριξης των αλλαγών της τάξης του 97,4%; Δηλαδή, ακόμη και αν δεχτούμε ότι 72,9% των φοιτητών κατά κάποιο τρόπο κατέχουν τους γνωστικούς πόρους που χρειάζονται για εγκρίνουν τις αλλαγές, πάλι περισσεύει ένα ποσοστό 24,5% (97,4-72,9) που δεν δικαιολογείται ορθολογικά να στηρίζει τα μέτρα ενώ τα αγνοεί! Η απάντηση δόθηκε παραπάνω: στην περίπτωσή μας οι ερευνητικές αδυναμίες στην εφαρμογή λογικομαθηματικών συλλογισμών συμβαδίζουν απόλυτα με τις πολιτική ανικανότητα της κυβερνώσας πολιτικής ελίτ να φανταστεί, έστω, ότι το αγαπημένο της παιχνίδι «σπέρνω φόβο και θερίζω χρόνο» δεν θα την πάει μακριά. Ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος”.

“Ορισμένες επιπλέον παρατηρήσεις στην «έρευνα του υπουργείου»

1.     Διαφάνεια 5, η ερώτηση   είναι παγίδα. Στην ερώτηση «Πρέπει να γίνουν αλλαγές στο υπάρχον σύστημα Ανώτατης εκπαίδευσης» δεν διευκρινίζεται ποιες αλλαγές, άρα ο καθένας με διαφορετικές αιτιάσεις  (αλλαγές στο τρόπο χρηματοδότησης των Παν/μίων, αύξηση της χρηματοδότησης, αναβάθμιση των υποδομών, του τρόπου εισαγωγής, των παρεμβάσεων του υπουργείου κλπ),  μπορεί να απαντήσει θετικά. Δεν χρειάζεται να κάνουμε ούτε προσθαφαιρέσεις, ούτε να αμφισβητούμε το αποτέλεσμα που κατά τη γνώμη μου είναι αναμενόμενο.

2.     Διαφάνεια 6, πάλι παγίδα. Α) Πτυχία με αντίκρισμα, προφανώς όλοι θέλουν πτυχία με αντίκρισμα, θα έλεγα ότι το ποσοστό είναι εντυπωσιακά μικρό. Β) Ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα και της διεθνούς παρουσίας των Ιδρυμάτων, το ίδιο με το (Α). Γ) Νέα ταυτότητα με νέα ηγεσία και ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ . Η ερώτηση είναι τριπλή. «Νέα ταυτότητα», είναι ασαφές για το βάθος της αλλαγής στη ταυτότητα. Πχ η νέα αστυνομική ταυτότητα δεν περιείχε το θρήσκευμα, η ποιο νέα είναι δακτυλογραφημένη κλπ.  «Νέα ηγεσία», που στο υπουργείο, στις Πρυτανείες; «Ενίσχυση της αυτοδιοίκησης», όλοι θα συμφωνούσαν αν πρόκειται για πραγματική ενίσχυση και όχι για την κατ’ όνομα ενίσχυση της πρότασης του υπουργείου, που θα έχει το αντίθετο ακριβώς αποτέλεσμα.

3.     Παρόμοιες παγίδες και σκόπιμες ασάφειες υπάρχουν και στις επιμέρους ερωτήσεις. Χαρακτηριστικά, διαφάνεια 8, « ΤΗΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΙ ΝΑ ΕΚΛΕΓΟΥΝ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ, ΠΟΥ ΗΔΗ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΣΕ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ», φυσικά η απάντηση είναι θετική, άλλωστε αυτό γίνεται και σήμερα. Δεν διευκρινίζεται ότι το υπουργείο προτείνει να διδάσκουν παράλληλα στο εξωτερικό και στο ιθαγενές Παν./μιο.

4.    Διαφάνεια 19. Ο κάθε ερωτώμενος απαντά για 5 προβλήματα χωρίς να τα ιεραρχεί. Δεν προκύπτει, άρα, ότι τα συνδεόμενα με τους διδάσκοντες προβλήματα είναι τα κύρια που εντοπίζει ο ερωτώμενος”. 

Ευχαριστούμε το σύντροφο Δημήτρη για το κείμενο