Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011

Ο Ιπτάμμενος Ολλανδός… του φοιτητικού κινήματος

γράφει και αναμεταδίδει η Jaquou Utopie
Από την Ιταλία στη Μεγάλη Βρετανία, τώρα και στην Ολλανδία… Θα μπορούσε να είναι διαφημιστικό οποιουδήποτε προϊόντος και σε οποιαδήποτε στιγμή, αλλά πριν την εποχή της κρίσης. Σήμερα είναι η διάχυση σε όλη την Ευρώπη, της μάχης που δίνεται ώστε το δικαίωμα  στην ανώτατη εκπαίδευση να μην μετατραπεί ολοκληρωτικά  σε προϊόν. Χιλιάδες Ολλανδοί φοιτητές , η αστυνομία δίνει ως επίσημο αριθμό 15.000 , διαδήλωσαν την Παρασκευή  στους δρόμους της Χάγης, ουσιαστικά ξεπερνώντας και τoυς ίδιους τους επίσημους εκπροσώπους τους και τις αποφάσεις των επίσημων συνδικαλιστικών τους οργάνων.
Το σκηνικό, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επαναλαμβάνεται για την ανώτατη εκπαίδευση σε όλη την Ευρώπη, στην Ολλανδία φέρνει μαζί του μια σειρά ρυθμίσεων από το Υπουργείο Παιδείας που ταιριάζουν γάντι στο περιβάλλον που δημιουργείται εδώ και χρόνια από την ΕΕ για την δημόσια ανώτατη εκπαίδευση. Έτσι από την Ολλανδική κυβέρνηση:
- Επιβάλλεται πρόστιμο 3000 ευρώ σε κάθε φοιτητή που καθυστερεί πέρα από ένα χρόνο να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
- Επιβάλλεται πρόστιμο 3000 στο πανεπιστήμιο / ΤΕΙ που σπουδάζει αυτός ο φοιτητής και για κάθε φοιτητή αυτού του πανεπιστημίου / ΤΕΙ που καθυστερεί να πάρει πτυχίο.
- Καταργείται η χορήγηση φοιτητικού επιδόματος (studiefinanciering) και η  ελεύθερη μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές.
- Σχεδιάζεται περικοπή της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης κατά 20%.
Η ολλανδική κυβέρνηση σκοπεύει να εξοικονομήσει 370 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, αρχής γενομένης από το 2012, με μέτρα σαν κι αυτά και τα ίδια τα πανεπιστήμια ανακοίνωσαν ότι υπολογίζουν να χαθούν 7000 θέσεις εργασίας τον επόμενο χρόνο, και δεν είναι τυχαίο που στις διαμαρτυρίες πήραν μέρος σε κάποιο ποσοστό και οι πανεπιστημιακοί καθηγητές. Κι αυτό σε ένα διαμορφωμένο ήδη περιβάλλον στα μέτρα της αγοράς. Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ στην Ολλανδία είναι αυτοδιοικούμενα και τα πρυτανικά συμβούλια αποτελούνται από managers που αμείβονται με απίστευτους μισθούς (χαρακτηριστικά υπάρχει μισθός πρύτανη που φτάνει τα 288.000 ευρώ το χρόνο…). Τον τελευταίο καιρό έχει ξεκινήσει ένα μπαράζ συγχωνεύσεων τμημάτων, περικοπών μαθημάτων και περικοπών θέσεων εργασίας. Το κάθε πανεπιστήμιο έχει τη δική του δικαιολογία για αυτές τις περικοπές. Άλλα ανακαλύπτουν κάποιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό τους και άλλα αποταμιεύουν χρήματα για να χτίσουν νέα, πολυτελή κτήρια. Έτσι είναι μάλλον εντυπωσιακό αλλά και ενδεικτικό της κατάστασης ότι η πρώτη χρονικά διαμαρτυρία της Παρασκευής ήταν η συγκέντρωση 1000 τακτικών καθηγητών μπροστά στη Βουλή, ενώ ακολούθησε εκδήλωση που διοργάνωσαν οι διοικήσεις των πανεπιστημίων σε  θέατρο στο κέντρο της πόλης.

Η γέννηση ενός νέου κινήματος;
Παρασκευή 21 Γενάρη 2011
Στις 12:00, οι αριστερές φοιτητικές οργανώσεις (κάποια ριζοσπαστικά σχήματα, η νεολαία του Σοσιαλιστικού Κόμματος κ.α) ξεκίνησαν διαδήλωση από το ΤΕΙ της Χάγης (Hogeschool Den Haag) προς το σημείο της κεντρικής συγκέντρωσης. Στη διαδήλωση συμμετείχαν περίπου 1500 άτομα υπό τη στενή επίβλεψη της αστυνομίας (άλογα, βανάκι παρακολούθησης με κατευθυνόμενο βίντεο οροφής και ΜΑΤ).
Η κεντρική συγκέντρωση  πραγματοποιήθηκε μεταξύ 13:00 και 16:00. Διοργανωτές ήταν όλες οι επίσημες φοιτητικές οργανώσεις (LSVB, ISO κλπ) και η εκδήλωση είχε χρηματοδοτηθεί αδρά από τις διοικήσεις των ολλανδικών πανεπιστημίων (εξέδρα, τεράστιες οθόνες κλπ). Η συγκέντρωση περιλάμβανε ομιλίες των προέδρων των φοιτητικών συλλόγων, αντιπροσώπων των πολιτικών κομμάτων και των συνδικάτων. Επίσης περιλάμβανε ένα …debate μεταξύ των πολιτικών κομμάτων πάνω στην εξέδρα. Είναι εντυπωσιακό ότι ο τελευταίος ομιλητής της συγκέντρωσης ήταν ο …υπουργός Παιδείας που επιβάλλει τις περικοπές! Είναι όμως ακόμα εντυπωσιακότερο το γεγονός ότι σε ένα τέτοιο κλίμα συναινετικού διαλόγου που διαμορφώνεται από τις επίσημες φοιτητικές οργανώσεις ο υπουργός έφυγε κακήν κακώς με οπωροκηπευτικά να προσγειώνονται στο μικρόφωνο ενώ μιλούσε. Ο τόπος της συγκέντρωσης ήταν επίσης χαρακτηριστικός της προσπάθειας των διοργανωτών να πνίξουν τις αγωνιστικές διαθέσεις. Η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε κυριολεκτικά σε ένα χωράφι γεμάτο λάσπη μέσα στη Χάγη. Είναι ένα σημείο που πραγματικά δεν το βλέπει κανείς στην πόλη εκτός και αν περνά από πάνω με …ελικόπτερο! Οι διοργανωτές είχαν συγκροτήσει ομάδα περιφρούρησης 400 ατόμων η οποία έπαιρνε οδηγίες κατευθείαν από την αστυνομία. Παρόλα αυτά η συγκέντρωση ήταν ίσως η μεγαλύτερη από τη δεκαετία του ’80. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αστυνομίας συμμετείχαν περισσότεροι από 15.000 φοιτητές και εργαζόμενοι στα πανεπιστήμια / ΤΕΙ.
Μετά τη λήξη της συγκέντρωσης, χιλιάδες φοιτητές θέλησαν να προχωρήσουν σε πιο δυναμικές (αλλά γενικά ειρηνικές) μορφές διαμαρτυρίας. Έτσι χωρίς καμιά οργάνωση και προετοιμασία, 2-3 χιλιάδες φοιτητές αγνόησαν τις εκκλήσεις των διοργανωτών να κατευθυνθούν προς τα λεωφορεία τους και το σιδηροδρομικό σταθμό και κατευθύνθηκαν προς τη Βουλή. Αφού παρέκαμψαν τα αστυνομικά μπλόκα, γέμισαν την πλατεία μπροστά στη Βουλή και άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα. Μετά το αρχικό σοκ η αστυνομία απέκλεισε την πλατεία και έτσι εκατοντάδες φοιτητές δεν κατόρθωσαν να φτάσουν εκεί. Παρόλα αυτά, αυτοί κινήθηκαν προς την πίσω πλευρά της Βουλής και έκαναν εκεί μια μικρή συγκέντρωση. Ύστερα από λίγη ώρα, η αστυνομία επιτέθηκε με τρομερή βιαιότητα με ΜΑΤ και έφιππους στους διαδηλωτές στην πλατεία της Βουλής. Υπήρξαν συλλήψεις και πολλοί τραυματισμοί.
Παράλληλα με την αυθόρμητη κίνηση των φοιτητών στη Βουλή, υπήρξε και μια προσπάθεια πορείας προς το υπουργείο παιδείας που είχαν οργανώσει τα ριζοσπαστικά σχήματα. Η πορεία είχε προετοιμαστεί αλλά δεν είχε ανακοινωθεί (!) καθώς οι οργανωτές είχαν θεώρησαν ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σα μια αυθόρμητη κίνηση που θα έβρισκε την αστυνομία απροετοίμαστη. Είχαν μάλιστα σκοπό να καταλάβουν το υπουργείο. Φυσικά η αστυνομία μόνο απροετοίμαστη δεν ήταν. Από την προηγούμενη μέρα, είχε δημοσιευτεί δελτίο τύπου της αστυνομίας σύμφωνα με το οποίο ο δήμαρχος και η αστυνομία ανησυχούσαν για τις πρωτοβουλίες ριζοσπαστικών στοιχείων στη διαδήλωση. Είχαν μάλιστα ζητήσει τη συνεργασία των διοργανωτών της κεντρικής συγκέντρωσης για να απομονώσουν αυτά τα στοιχεία. Τελικά φαίνεται ότι η προετοιμασία της αστυνομίας για αυτή τη συγκέντρωση βοήθησε στο να πιαστεί απροετοίμαστη για την κίνηση στη Βουλή που περιγράφηκε νωρίτερα. Η αστυνομία προσπάθησε να αποκόψει τον πυρήνα των 50 ατόμων που ξεκίνησε τη συγκέντρωση προς το υπουργείο. Τελικά η πορεία έγινε και μπροστά στο υπουργείο αντιμετώπισε την απρόκλητη επίθεση των ΜΑΤ και των αστυνομικών σκύλων. Έγιναν πολλές συλλήψεις και υπήρξαν τραυματίες.

Η στάση των ουσιαστικά γραφειοκρατικών φοιτητικών συλλόγων ήταν πραγματικά επαίσχυντη. Αμέσως μετά τα γεγονότα, διαχώρισαν τη θέση τους από τα επεισόδια και δήλωσαν ότι δεν έχουν καμιά σχέση με αυτά. Μία από τις φοιτητικές ενώσεις μάλιστα (το ISO) έδωσε συγχαρητήρια στην αστυνομία για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της τάξης στη διαδήλωση.
Τι μέλει γενέσθαι;
Υπάρχει άραγε δυνατότητα συνέχειας και δημιουργίας πραγματικά πολιτικά επικίνδυνου φοιτητικού κινήματος σε μία χώρα που η επέλαση του πολιτισμού της αγοράς έχει ήδη διαμορφώσει τους όρους οργάνωσης των φοιτητών, οδηγώντας τις φωνές που μιλούν για την εκπαίδευση και τη γνώση ως δικαίωμα, ανάγκη αλλά και επιθυμία του ανθρώπου στο περιθώριο;  Σε όλη την Ευρώπη το πανεπιστήμιο μετατρέπεται με σταθερή ταχύτητα σε επιχείρηση. Η έννοια της δημόσιας σφαίρας, ως χώρου που ορίζεται από τη δημιουργικότητα του ανθρώπου, από τον άνθρωπο για  τον άνθρωπο, έχει αντικατασταθεί με αφορισμούς και στρεβλώσεις που την ταυτίζουν με την αδυναμία της να χωρέσει στους κανόνες του κέρδους. Αν στην Ιταλία οι φοιτητές ξεκαθάρισαν τις ρίζες τους φωνάζοντας «ο πολιτισμός μας είναι ο φόβος σας» και επαναπροσδιορίζοντας το συλλογικό, αν στη Μεγάλη Βρετανία η διαμαρτυρία τους έφτασε στην καρδιά ενός από τα μεγαλύτερα μουσεία σύγχρονης τέχνης του πλανήτη σπάζοντας τα στεγανά της αποστείρωσης και αν στην Ολλανδία κατάφεραν να ξεπεράσουν έστω και με αδύναμους όρους την επικρατούσα εικόνα της «πολιτισμένης διεκδίκησης των διαπραγματεύσεων σε κλειστά γραφεία»… μπορούμε ακόμα να κοιτάζουμε και προς τα πανεπιστήμια αναζητώντας ψήγματα δημιουργίας.
http://wp.me/pPn6Y-5z7

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου