Πανεπιστήμιο και «μαθητευόμενοι μάγοι» ή οι περιπέτειες της Aννούλας Potter

Συγχωνεύσιους...

Πηγή:Aixmi.gr
Παρακολουθώντας το τελευταίο διάστημα τα θέματα Ανώτατης Παιδείας στα ΜΜΕ, μου δημιουργείται η εντύπωση ότι όλοι θεωρούν δεδομένη μία τουλάχιστον αλλαγή από τις προτεινόμενες από το υπουργείο. Αναζωπυρώθηκε, μάλιστα, τις τελευταίες μέρες με αφορμή τις εξαγγελίες για το «νέο Λύκειο»… Πρόκειται για την εισαγωγή των πρωτοετών φοιτητών σε Σχολές και όχι σε Τμήματα.
Η προώθηση αυτού του σχεδίου και, μάλιστα, συλλήβδην για όλες τις σχολές, είτε εκπορεύεται από άσχετους με την εκπαίδευση πολιτικούς «μαθητευόμενους μάγους», είτε από πανεπιστημιακούς που, όπως φαίνεται, από καιρό υποκατέστησαν την τήβεννο με τον κομματικό μανδύα.
Θαυμάζω, επίσης, και τα σοβαροφανή ΜΜΕ που αντιτείνουν στην παραπάνω πρόταση απλά και μόνο (υπαρκτές) διαδικαστικές δυσκολίες και, μάλιστα, όχι σε όλο το εύρος τους.
Κάποιος, όμως, πρέπει να μιλήσει δημόσια γι’ αυτό που είναι κοινός τόπος στους μαχόμενους πανεπιστημιακούς, σε αυτούς που νοιάζονται και για την εκπαίδευση των φοιτητών. Ότι δηλαδή αυτό το μέτρο θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση των σπουδών.
Δεν θέλω να καταπονήσω τον αναγνώστη με θεωρητικές αναλύσεις. Θα σταθώ απλά στο παράδειγμα μιας Σχολής, στην οποία έχω υπηρετήσει περισσότερα από 25 χρόνια. Είναι η Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Σχολή αυτή περιλαμβάνει 6 Τμήματα (Φυσικής, Χημείας, Βιολογίας, Μαθηματικών, Γεωλογίας και Πληροφορικής). Μπορεί, μάλιστα, να πει κανείς με βεβαιότητα ότι τα αντίστοιχα πτυχία θα εξακολουθήσουν να είναι απαραίτητα.
Εξετάζοντας τα προγράμματα των δύο πρώτων εξαμήνων αυτών των Τμημάτων θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν περίπου 45 μαθήματα που διδάσκονται μόνο σε ένα Τμήμα, ενώ 15 άλλα (μόνο ως τίτλοι) διδάσκονται σε περισσότερα από ένα Τμήματα. Περισσότερα από 20 μαθήματα συνοδεύονται από εργαστηριακές ασκήσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες τουλάχιστον για τους 5 από τους 6 επιστημονικούς κλάδους.
Κάθε χρόνο στη Σχολή εισάγονται περισσότεροι από 1000 φοιτητές. Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα: Ποια είναι τα μαθήματα που θα πρέπει να διδάσκονται στο πρώτο έτος σε έναν φοιτητή που δυνητικά θα παρακολουθήσει κάποιον από τους 6 κλάδους; Και σε τι επίπεδο; Δεν μπορεί παρά να είναι κάποια γενικά και, ως εκ τούτου, προπαρασκευαστικού, μη πανεπιστημιακού επιπέδου.
Και με τα εργαστήρια τι θα γίνει; Πώς είναι δυνατόν να ασκηθούν 1000 φοιτητές σε εργαστήρια, η χωρητικότητα των οποίων κυμαίνεται στο 200; Σίγουρα κι εδώ η απάντηση θα βρεθεί εύκολα. Δεν θα χρειάζονται εργαστήρια! Δεν αποκλείεται να μας παραπέμψουν και στις «προσομοιώσεις»…
Τα προβλήματα, όμως, δεν σταματούν εδώ. Τα Τμήματα έχουν καταρτίσει τα προγράμματά τους επιλέγοντας τα απαραίτητα για κάθε επιστήμη μαθήματα και κατανέμοντάς τα σε 4 έτη. Τώρα θα κληθούν να τα χωρέσουν σε 3 (από το δεύτερο και μετά). Κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Επομένως, κάποια από αυτά θα εξαφανιστούν τελείως.Τι είναι, λοιπόν, υποβάθμιση αν δεν είναι αυτό; Όμως, οι εντυπώσεις για τους «μεταρρυθμιστές» θα έχουν κερδηθεί… Προς δόξαν των μαθητευόμενων μάγων.
* Ο Χρήστος Τρικαλινός είναι καθηγητής Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.