Είναι τα Πτυχία χωρίς Αντίκρισμα;

 πηγή: Cynical

Ένα από τα κύρια, για να μην πω το κυριότερο, επιχείρημα που το επικαλούνται όσοι επιχειρούν να στηλιτεύσουν και ν’ απαξιώσουν το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι ότι «παρέχει πτυχία χωρίς αντίκρισμα», το οποίον μεθευρμηνευόμενο, παραπέμπει σε κοπρίτες, τόσο πανεπιστημιακούς δασκάλους, όσο και φοιτητές.

Ένα πτυχίο όμως για να μην έχει αντίκρισμα, θα πρέπει να συμβαίνουν δυο τινά: είτε το γνωσιακό περιεχόμενο των αποφοίτων είναι πολύ πενιχρό και αναντίστοιχο του τίτλου που φέρουν, οπότε και εκ των πραγμάτων καθίστανται μη-απορροφήσιμοι από την αγορά εργασίας, είτε, το μεν γνωσιακό περιεχόμενο είναι επαρκές, η δε αντίστοιχη αγορά εργασίας ανύπαρκτη.

Το Φοιτητικό Κίνημα και οι ευθύνες της αριστεράς

πηγή: Ξεκίνημα

Μπορεί να αναπτυχθεί φοιτητικό κίνημα;

Αυτό το ερώτημα απασχολεί χιλιάδες φοιτητές πανελλαδικά καθώς είμαστε αντιμέτωποι με τα νέα μέτρα του υπουργείου παιδείας, που διαλύουν τη δημόσια – δωρεάν εκπαίδευση, αλλά και τη νέα ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης ενάντια σε όλες τις κοινωνικές κατακτήσεις του παρελθόντος.
Στη βάση των φοιτητών, της νεολαίας και της κοινωνίας πλατιά, έχει συσσωρευτεί τεράστια οργή και αγανάκτηση. Γιατί όλοι καταλαβαίνουν ότι η αντιλαϊκή λαίλαπα δεν θα έχει τελειωμό και γιατί τελικά αυτά τα μέτρα μας οδηγούν στην εξαθλίωση και τη φτώχεια με μόνο στόχο να μην πληρώσει το κεφάλαιο την κρίση που το ίδιο δημιούργησε. Οι αγώνες των εργαζομένων και της νεολαίας σε όλη την Ευρώπη (εργατικές κινητοποιήσεις και απεργίες σε Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία,  και φοιτητικοί αγώνες σε Ιρλανδία, Αγγλία, Ιταλία) δείχνουν ότι υπάρχει δυνατότητα αντίστασης. Όμως η συσσωρευμένη οργή και οι αγώνες στην Ευρώπη από μόνα τους δεν αρκούν για να αναπτυχθεί και να δυναμώσει ένα νέο φοιτητικό κίνημα της έντασης του 2006-2007. Η απάντηση λοιπόν στο παραπάνω ερώτημα είναι ναι, είναι εφικτό να αναπτυχθεί ένα νέο φοιτητικό κίνημα, όμως υπάρχουν προϋποθέσεις. Και εδώ η αριστερά (και ειδικά η ΚΝΕ/ΜΑΣ, τα ΕΑΑΚ και η ΑΡΕΝ) έχει μεγάλες ευθύνες.

Η πειθαρχική δίωξη ως όπλο μετάλλαξης της Ανώτατης Εκπαίδευσης

 πηγή: avgi.gr
του Δημήτρη Πατέλη

Η γενικευμένη κρίση του συστήματος και το καθεστώς κατοχής που έχει επιβληθεί στη χώρα με την πολιτική του Μνημονίου επιτάσσουν ραγδαίες αλλαγές και στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Στα πλαίσια αυτού του καθεστώτος, επιχειρείται μια βίαιη, δικτατορικού τύπου μετάλλαξη, ώστε μέσω αλλαγών στη διοικητική δομή, στις λειτουργίες, στο περιεχόμενο και στον προσανατολισμό της έρευνας και της διδασκαλίας, να οδηγηθεί η επιστήμη και το πανεπιστήμιο σε πλήρη υπαγωγή στο κεφάλαιο και στους εκάστοτε πολιτικούς εκφραστές του.

Μια νέα «ιερή συμμαχία» βρίσκει ευκαιρία τώρα να κάνει πραγματικότητα τα πιο νεοφιλελεύθερα όνειρά της

πηγή: alfavita.gr
του Χρήστου Κάτσικα

ΜΕ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΝ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΟ DNA ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 

Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα (Ιανουάριος – Φεβρουάριος) το Υπουργείο Παιδείας θα εξαγγείλει νέες παρεμβάσεις στα Πανεπιστήμια και στη δομή της Β/βάθμιας εκπαίδευσης. Αφήνοντας πίσω του τα αποκαίδια της πολιτικής του το 2010 (συντριπτικό ψαλίδισμα του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση, σημαντική μείωση των μόνιμων διορισμών, περιθωριοποίηση της ΠΔΣ και των αθλητικών σχολείων, βίαιη μεταφορά προσωπικού από τη Β/βάθμια στην Α/βάθμια, στελέχωση των δημοτικών σχολείων με εκπαιδευτικούς –ΕΣΠΑ, αύξηση του αριθμού των μαθητών στην τάξη, νομιμοποίηση των «Κολεγίων», αποψίλωση του προσωπικού των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, κλπ)  ετοιμάζεται να προχωρήσει σε έναν δεύτερο γύρο της «παρέμβασής του στην σχολική και ανώτατη εκπαίδευση.

Η «ΙΔΕΑ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ» ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Π.Παυλιδης

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό: Νέα Παιδεία, τεύχος 122,

Απρίλιος – Μάιος - Ιούνιος 2007, σσ.17-39)

Εισαγωγή.

       Σε ένα πλαίσιο διεθνοποιημένων  οικονομικών  αλληλεπιδράσεων, ιλιγγιωδών  ρυθμών  επιστημονικοτεχνικής προόδου, πρωτόγνωρων ανατροπών  στην παραγωγική δραστηριότητα  και τις εργασιακές σχέσεις, η ανώτατη εκπαίδευση καθίσταται  στρατηγικής σημασίας για την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη,   αγγίζει μαζικές και καθοριστικές ανάγκες των ανθρώπων. Σε αυτές τις συνθήκες  το πανεπιστήμιο καλείται να υπηρετήσει  εξόχως πραγματιστικούς  σκοπούς, συνεργαζόμενο στενά   με τις δυνάμεις της οικονομίας.  Τι απομένει όμως από την παλιά «ιδέα του πανεπιστημίου», από το ιδεώδες που αντιλαμβανόταν το πανεπιστήμιο ως χώρο της ελευθέριας  παιδείας, της απρόσκοπτης αναζήτησης της αλήθειας και της ευρείας καλλιέργειας του πνεύματος ως αυταξίας και αυτοσκοπού;  

       Στο κείμενο αυτό θα  εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά που αποκτά το πανεπιστήμιο στη σύγχρονη εποχή   σε συνάρτηση με τις αλλαγές που συντελούνται στην οικονομία, αντιπαραβάλλοντάς  τα με αυτά που ανέδειξε ο  αναστοχασμός της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης,  στο πνεύμα κυρίως των ιδεών της ελευθέριας  παιδείας (liberal education),  για να κρίνουμε τελικά και αυτές τις ιδέες  διατυπώνοντας τη δική μας αντίληψη για τους όρους εναλλακτικής θεώρησης των σκοπών και της αποστολής του πανεπιστημίου. 

Η παραγωγή γνώσεων – μέρος της παραγωγής πραγμάτων.

       Στις μέρες μας οι  εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας συναπτόμενες με σημαντικές αλλαγές στην εργασία δημιουργούν   την ανάγκη  ριζικού επαναπροσδιορισμού  της  θέσης και το ρόλου  της ανώτατης εκπαίδευσης   στην οικονομική δραστηριότητα.     Ήταν ο Μαρξ αυτός που είχε επισημάνει εμφατικά τον επαναστατικό ρόλο των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων παραγωγής στην εξέλιξη της επιστήμης,  της  τεχνολογίας και της τεχνικής. Ο νόμος της συσσώρευσης κεφαλαίου,  όπως εκφράζεται στην παραγωγή σχετικής υπεραξίας, οδήγησε στη βιομηχανική επανάσταση, που σήμερα μετεξελίχθηκε σε επιστημονικοτεχνική.   Η  επιστημονική γνώση συνιστά,   πλέον, παραγωγική δύναμη· με τη μορφή της πληροφορίας, διαμέσου των σύγχρονων τεχνολογιών επικοινωνίας, διαχέεται ταχύτατα  στο χώρο της οικονομίας, σχεδιάζει, ρυθμίζει και αναδομεί   σε δραματικά γρήγορους ρυθμούς σχεδόν όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής. Καθοριστικό πεδίο δραστηριότητας  τείνει να καταστεί   η παραγωγή και μετάδοση-διάδοση επιστημονικής γνώσης,  ως  οργανικό μέρος της παραγωγικής διαδικασίας[1].

       Βεβαίως, ήδη από την αυγή   της βιομηχανικής επανάστασης η γνώση αρχίζει να επηρεάζει την  παραγωγική δραστηριότητα.  Οι μηχανές, ως μέσα εργασίας, αποτελούν, εν γένει,  ενσάρκωση επιστημονικών γνώσεων. Όμως, η σχέση  μεταξύ επιστημονικών ανακαλύψεων και παραγωγικών εφαρμογών ήταν για μεγάλη χρονική περίοδο ασταθής. Κατά κανόνα, μέχρι και τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες απαιτούταν αρκετό έως μεγάλο  χρονικό διάστημα για τη   μετατροπή της επιστημονικής γνώσης σε  παραγωγικό αποτέλεσμα[2].

       Ένα από τα ειδοποιά γνωρίσματα της σύγχρονης πραγματικότητας  είναι η εξαιρετική βελτιστοποίηση του  προγραμματισμού της εφαρμοσμένης επιστημονικής έρευνας, διαμέσου της δυνατότητας υπολογισμού (χάρη στην κυβερνητική και στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης) τεράστιου όγκου  στοιχείων και  επιτυχούς προσομοίωσης πληθώρας εναλλακτικών υποθέσεων,  με συνέπεια η διαδικασία ολοκλήρωσης ερευνητικών εγχειρημάτων να γίνεται ολοένα και περισσότερο προβλέψιμη. Ως εκ τούτου, καθίσταται περισσότερο σταθερή η σύζευξη μεταξύ, αφενός, της ανάγκης για νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και τεχνικές εφευρέσεις,  που ανακύπτει στο χώρο της οικονομίας,  και αφετέρου, της ικανοποίησης αυτών των αναγκών στο πεδίο της καθεαυτό επιστημονικής έρευνας. Η  ισχυρή προγνωστική δυνατότητα της σύγχρονης εφαρμοσμένης  επιστήμης  καθώς και η ύπαρξη κατάλληλης, ευέλικτης, επαρκώς αυτοματοποιημένης τεχνολογικής υποδομής  επιτρέπουν  στην επιστημονική γνώση να αποκτά, σε όλο και πιο μικρό διάστημα, παραγωγική διάσταση[3]. Οι συνεχείς ανατροπές στο χώρο της επιστημονικής έρευνας συνεπάγονται  ανατροπές στο χαρακτήρα της εργασίας.

Πώς το κίνημα κατάργησε το νόμο 815

πηγή: Πολιτικό Καφενείο
της Ντίνας Χαριτάτου

Σε κάθε περίοδο μεγάλων φοιτητικών κινητοποιήσεων, που το κίνημα βρίσκεται σε έξαρση και αγωνιστική εγρήγορση, σε όλα τα αμφιθέατρα των σχολών, στις γενικές συνελεύσεις των συλλόγων και στις πορείες, ανοίγει ένας τεράστιος κύκλος συζητήσεων και πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των φοιτητών με το ίδιο πάντοτε ζητούμενο. Να βρεθεί και να υιοθετηθεί από τον κόσμο το πολιτικό περιεχόμενο και η στρατηγική στόχευση που μπορούν να προσανατολίσουν με σαφή τρόπο το κίνημα, να του δώσουν νικηφόρα προοπτική και να δημιουργήσουν όρους ανατροπής και κατάργησης των εκάστοτε προωθούμενων αντιδραστικών κυβερνητικών πολιτικών σχεδιασμών και νόμων στο χώρο της εκπαίδευσης. Απ' αυτή την άποψη, αξίζει να δούμε το πώς εξελίχθηκε η μάχη για την κατάργηση του νόμου 815.

1979: Όταν ο θείος Καραμανλής υποχρεώθηκε να αποσύρει το ν.815

πηγή: εφημερίδα Εργατική Αριστερά
της Κατερίνας Παρδάλη

Το φοιτητικό κίνημα της Μεταπολίτευσης, η δύναμη της Αριστεράς μέσα στα ΑΕΙ, οι ισχυρές ιδέες της αμφισβήτησης και της αντίστασης στον αστικό καθωσπρεπισμό, ήταν ένα μόνιμο πρόβλημα για τις κυβερνήσεις της Δεξιάς. Ταυτόχρονα, οι καπιταλιστές χρειάζονταν μια «εκσυγχρονιστική τομή» στα πανεπιστήμια, που να βελτιώνει το «προϊόν» (το παραγόμενο ειδικευμένο προσωπικό), με μικρότερο κόστος (άρα ταχύτερες και αποδοτικότερες σπουδές…) και με λιγότερες «απώλειες» (όπως η ενασχόληση με το συνδικαλισμό, το μαρξισμό, την αμφισβήτηση και άλλες τέτοιες «περιττές πολυτέλειες» της Μεταπολίτευσης…). Η κυβέρνηση της Ν.Δ., με υπουργό παιδείας τον Ι. Βαρβιτσιώτη, ετοίμασε ένα τέτοιο νόμο, τον ν.815 (τον Αύγουστο του 1978) που είχε πολλές αναλογίες με το νόμο της Γιαννάκου. 

«Εκπλήσσοντας την έκπληξη»: Εκπαιδευτικές κινητοποιήσεις στη Μεγάλη Βρετανία

πηγή: www.avgi.gr 
Ειρήνη Αβραμοπούλου, Λεωνίδας Καρακατσάνης 

Eνα ασυνήθιστα ενεργό κίνημα αντίδρασης έχει κάνει την εμφάνιση του στη Μεγάλη Βρετανία με αφορμή την πρόταση νόμου για την ραγδαία αύξηση των διδάκτρων στην ανώτατη εκπαίδευση η οποία σε συνδυασμό με ένα καταιγισμό περικοπών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της έρευνας, δημιουργεί συνθήκες αποδεκατισμού του όποιου εναπομείναντος δημόσιου χαρακτήρα του Βρετανικού πανεπιστημίου. Η ανάδυση και εξάπλωση αυτής της κινηματικής φοιτητικής αντίστασης είναι κάτι παραπάνω από μία θετική έκπληξη. Η ηχώ των συνθημάτων που το τελευταίο διάστημα ακούγονται κατ’ επανάληψη στους δρόμους του Λονδίνου και πολλών άλλων βρετανικών πόλεων, αλλά και μέσα στις καταλήψεις πανεπιστημιακών κτιρίων, σηματοδοτούν κάτι περισσότερο από την προφανή συγκρότηση μιας μαζικής αντίδρασης απέναντι στα σκληρά κρατικά οικονομικά μέτρα· σηματοδοτούν την δυνατότητα ανασυγκρότησης της πολιτικής διαδικασίας καθεαυτής. Σε μια χώρα στην οποία το πανεπιστήμιο είχε πάψει να αποτελεί χώρο πολιτικής ώσμωσης και παραγωγής ενός διαφορετικού οραματισμού για την κοινωνία, το αναδυόμενο αυτό κίνημα αποτελεί μια ουσιαστική πηγή ανατροφοδότησης ενός πολιτικού παλμού και φέρει την αναζωογόνηση των πολιτικών αντανακλαστικών σε αναμέτρηση με το κομβικό επερώτημα για το μέλλον μιας κοινωνίας της γνώσης που βάλλεται.

Ιταλία: Η εξέγερση της γενιάς των πρεκάριων

πηγή: avgi.gr

Enea Rossi

Τους τελευταίους μήνες έχει αναπτυχθεί στην Ιταλία ένα μέτωπο κοινωνικών συγκρούσεων που όμοιο του δεν βλέπαμε τα τελευταία χρόνια. Σε μια χώρα όπου φαινόταν ότι είχε επικρατήσει απολύτως η κοινωνική ειρήνη, ο μπερλουσκονισμός και ο πόλεμος μεταξύ των φτωχών, βρήκε τρόπους έκφρασης και πολιτικής δράσης η κοινωνική δυσφορία που προηγουμένως ελάνθανε. Η πρόταση νόμου της υπουργού Παιδείας Τζελμίνι για την πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση ήταν η αφορμή που προκάλεσε το ξέσπασμα της εξέγερσης. Παράλληλα, η ηγεσία της ΦΙΑΤ προσέβαλε τη συλλογική σύμβαση εργασίας του μεταλλουργικού τομέα, εκβιάζοντας τους εργαζομένους στο Πομιλιάνο (Καμπανία) με την απειλή κλεισίματος των εγκαταστάσεων και με στόχο την αύξηση του ωραρίου εργασίας, την επιβολή ατομικών συμβάσεων και την κατάργηση του δικαιώματος απεργίας. Έτσι γεννήθηκε ο ισχυρός δεσμός μεταξύ του νέου φοιτητικού κινήματος και της FIOM (Ιταλική Ομοσπονδία των Εργατών Μεταλλουργίας), του μοναδικού συνδικάτου που αντιτάχθηκε στις προτάσεις του Μαρκιόνε, διευθύνοντα συμβούλου της ΦΙΑΤ.

Προτάσεις Διαμαντοπούλου: Πλήρης αποδόμηση του δημόσιου πανεπιστημίου

πηγή www.alfavita.gr
του Παναγιώτη Σωτήρη

Η ομιλία της Υπουργού Παιδείας Άννας Διαμαντοπούλου στην 24η Σύνοδο Πρυτάνεων σηματοδοτεί το ξεκίνημα της μεγαλύτερης απόπειρας για αντιμεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση τις τελευταίες δεκαετίες. Το περίγραμμα των θέσεων που διατύπωσε σημαίνει την πλήρη ανατροπή όλων όσων γνωρίζαμε σε σχέση με τη δομή, τη μορφή και την οργάνωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης στον τόπο μας. Εάν η μεταρρύθμιση Γιαννάκου σηματοδοτούσε την νεοσυντηρητική και αυταρχική απόπειρα «διόρθωσης» του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, διατηρώντας πλευρές της δομής που διαμόρφωσε ο ΝΠ 1268/82, τώρα μιλάμε για τη μετάβαση σε ένα τελείως διαφορετικό πρότυπο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.

Η εργασία ως πολιτισμός Για τη μορφωτική διάσταση του κοινωνικού ιδεώδους Π.Παυλίδης

Π. Παυλίδης, Λέκτορας Α.Π.Θ.

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Α.Π.Θ.

Περίληψη

Στο παρόν κείμενο επιχειρείται η παρουσίαση του κοινωνικού ιδεώδους της χειραφετημένης εργασίας, η οποία διαλαμβάνεται ως πολιτισμική δημιουργία συναπτόμενη με την πολύπλευρη ανάπτυξη των ανθρώπων. Αντικείμενο εξέτασης αποτελούν οι αλλαγές που συντελούνται στο χαρακτήρα της εργασίας στη σύγχρονη κεφαλαιοκρατική κοινωνία, όπως αυτές αναδεικνύονται από τις θεωρίες περί μεταβιομηχανικής και μετακαπιταλιστικής κοινωνίας, περί κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης, περί μεταφορντικής οικονομίας και άυλης εργασίας, περί μεταμοντέρνας κατάστασης.

Παράλληλα με την επισήμανση του αυξανόμενου ρόλου της γνώσης και της μόρφωσης στη σύγχρονη οικονομία, γίνεται αναφορά στην αδυναμία της κεφαλαιοκρατίας να καταστεί αυθεντική κοινωνία της γνώσης, δεδομένου ότι στα πλαίσια των κυρίαρχων σχέσεων καθολικού ανταγωνισμού, η επιστήμη μετατρέπεται σε αποξενωμένη από τους ανθρώπους και απειλητική γι’ αυτούς δύναμη, υπονομεύεται ο εγγενώς συνεργατικός χαρακτήρας της επιστημονικής έρευνας, εμπορευματοποιείται ο πολιτισμός και αναπτύσσεται ευρέως ο ανορθολογισμός.

Κομβική θέση στο κείμενο κατέχει η ανάδειξη της διαφοράς μεταξύ, αφενός, της εργασίας ως παραγωγής, ως μέσου για την παραγωγή, ιδιοποίηση συγκεκριμένων προϊόντων και ως εξωτερικής ανάγκης των ανθρώπων, και, αφετέρου, της εργασίας ως εσωτερικής ανάγκης και αυτοσκοπού. Η κυριαρχία της εργασίας ως παραγωγής εκφράζεται στην κεφαλαιοκρατία με την υπαγωγή της ζωντανής εργασίας στην αφηρημένη, νεκρή εργασία. Αυτό το γεγονός επηρεάζει αποφασιστικά τη διαμόρφωση της προσωπικότητας, υποτάσσοντας την εκπαίδευση του ατόμου και την ανάπτυξη της δημιουργικότητάς του στην ανταγωνιστική και αβέβαιη προοπτική εμπορευματοποίησης της ικανότητας προς εργασία.

Στο κείμενο επιχειρείται η παρουσίαση του ιδεώδους της εργασίας ως πολιτισμού, εν σχέση προς την αυτοματοποίηση της παραγωγής και τη μετατροπή της επιστημονικής γνώσης σε παραγωγική δύναμη. Επισημαίνεται ο ιδιότυπος χαρακτήρας των επιστημονικών γνώσεων ως καθολικού τρόπου ιδιοποίησης των αυτοματοποιημένων μέσων παραγωγής και ως καθολικής παραγωγικής δύναμης των ανθρώπων, η ύπαρξη και ανάπτυξη της οποίας συνάπτεται με την ενότητα και συνεργασία τους. Από τη σκοπιά του ιδεώδους της εργασίας ως πολιτισμού, αναδεικνύεται η προοπτική νέας οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων, όχι πλέον βάσει της ιδιοποίησης, κυρίως, υλικού πλούτου, αλλά βάσει της καλλιέργειας-ιδιοποίησης πλούτου πολιτισμικών ικανοτήτων, στα πλαίσια ενός ελευθέρου καταμερισμού εργασίας, όπου η σημασία της εργασίας θα συνίσταται στην ίδια τη διαδικασία της εργασίας, ως διαδικασία πολιτισμικής δημιουργίας.

Ολόκληρο το κείμενο εδώ